Ερώτηση: Αγαπητέ κ. Κληρίδη, σας ευχαριστούμε για τη συνέντευξη. Θα ξεκινήσουμε από το θέμα «Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία». Είναι γνωστό ότι είστε ένα από τα λίγα δημόσια πρόσωπα που είναι κάθε ενάντια σε αυτή τη μορφή λύσης. Είναι δυνατόν να απεμπλακούμε από αυτή τη μορφή λύσης μετά από 30 και πλέον χρόνια από τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου: Η ευχαρίστηση είναι δική μου. Εξάλλου βρισκόμαστε σε παρατεταμένη και συνεχιζόμενη κρίση και επιβάλλεται στον κάθε Πολιτικό να εκφράζει δημόσια και ελευθέρα τις απόψεις του ιδιαίτερα σε τέτοιες περιόδους.
Είναι γνωστό ότι, όταν το 1996 ιδρύαμε το Κόμμα των Νέων Οριζόντων είχαμε σαν κοινό παρανομαστή την αντίθεση μας προς την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία σαν την προτεινόμενη λύση για το κυπριακό πρόβλημα. Δεν έχω τίποτε σαν νομικός ενάντια στα ομοσπονδιακά συστήματα, τα οποία κυρίως εφαρμόζονται σε μεγάλες χώρες όπου γίνεται συνένωση κρατών ή περιοχών για την καλύτερη διακυβέρνηση του τόπου. Εξάλλου είναι αναγνωρισμένο στο Συνταγματικό Δίκαιο ότι συστήματα τα οποία ονομάζονται ομοσπονδιακά στην πραγματικότητα είναι ή λειτουργούν σαν ενιαία, αλλά και ενιαία συστήματα είναι στην πραγματικότητα ή λειτουργούν σαν ομοσπονδιακά.Το μόνο σύστημα το οποίο θα λειτουργούσε στην Κύπρο χωρίς τον άμεσο κίνδυνο να το θέτει κάτω από τη συνεχή σφαίρα επιρροής της η Αγκυρα ή χωρίς το κίνδυνο διάσπασης και διάλυσης του Κράτους ή κατάρρευσης του θα ήταν ένα σύστημα το οποίο θα εξασφάλιζε στους τουρκοκυπρίους την μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία, στα θέματα που τους αφορούν.Δυστυχώς μετά το 1974 επεβλήθη ντεφάκτο γεωγραφικός διαχωρισμός της Κύπρου στην βάση εθνικής καταγωγής. Ο ρατσιστικός αυτός διαχωρισμός ενίσχυσε την επιχειρηματολογία της τουρκικής πλευράς για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία που τελικά η δική μας πλευρά σταδιακά απεδέχθη ομόφωνα με εξαίρεση το Κόμμα των Νέων Οριζόντων. Ομοσπονδίες οι οποίες βασίζονται σε ρατσιστικούς διαχωρισμούς καταλήγουν σε παράλυση με κίνδυνο τη διχοτόμηση ή τριχοτόμηση (π.χ. Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Είναι πασιφανές ότι αργά ή γρήγορα ένα τέτοιο σύστημα θα καταλήξει στην αναγνώριση διεθνώς δυο κρατών στην Κύπρο.
Αν η Ζυρίχη ήταν σταθμός των τουρκοκυπρίων προς την διχοτόμηση η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία είναι περαιτέρω σταθμός προς την αναγνώριση διεθνώς δυο κρατών στην Κύπρο, μέσα στο πλαίσιο μιας συνομοσπονδίας για να παρέχεται η δυνατότητα ελέγχου της Κύπρου νόμιμα πλέον, de jure, από την Τουρκία. Δεν υπάρχει διεθνές προηγούμενο Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως την προτείνουμε ή την προτείνουν οι Τούρκοι και δυστυχώς προτείνει και η Γραμματεία του ΟΗΕ η οποία εκμεταλλεύτηκε τις ασυγκράτητες κατολισθήσεις μας. Υποχωρήσεις οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που να έχουμε παρεξηγηθεί στην διεθνή κοινότητα σαν οι θύτες και όχι τα θύματα!!!. Η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία συνεπάγεται δυστυχώς πληθυσμιακή και περιουσιακή πλειοψηφία των τουρκοκυπρίων σε μια ζώνη και των ελληνοκυπρίων σε άλλη ζώνη. Δεν πρόκειται απλώς για Δικοινοτική Ομοσπονδία, αλλά ΚΑΙ για Διζωνική που προϋποθέτει την ύπαρξη δυο εθνικά καθαρά ζωνών. Δεν μπορεί να τετραγωνιστεί ο κύκλος και να εφαρμοστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε μια τέτοια λύση, η οποία προϋποθέτει τον εσαεί ρατσιστικό, πληθυσμιακό και περιουσιακό διαχωρισμό. Μάταια η πολιτική ηγεσία προσπαθεί να πείσει περί του αντιθέτου. Αν δεν απαλλαγούμε από αυτήν την βάση λύσης, η λύση δεν πρόκειται να είναι ούτε δίκαιη ούτε βιώσιμη.Ασφαλώς είναι δύσκολο να πείσει κανείς την διεθνή κοινότητα σήμερα ότι η λύση της ΔΔΟ την οποία δεχθήκαμε είναι ρατσιστική και μη λειτουργήσιμη.
Χάσαμε μια χρυσή ευκαιρία μετά το 2004 όταν η λύση αυτού του περιεχομένου απερρίφθη με δημοψήφισμα να επανατοποθετήσουμε το κυπριακό στην βάση μια διαφορετικής λύσης που θα κατοχύρωνε τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κοινοτικό κεκτημένο για όλους τους κυπρίους. Αντ’ αυτού μπήκαμε σε διαδικασίες ουσιαστικά βελτίωσης του Σχεδίου Αναν κάτι το οποίο οι κυβερνώντες σήμερα «κομπάζουν» ότι έχουν πετύχει. Για να υπάρξει επανατοποθέτηση του κυπριακού θα πρέπει:
(1) Η πολιτική ηγεσία να λάβει στα σοβαρά την άποψη του κυπριακού λαού όπως εκφράστηκε μέσα από το Δημοψήφισμα της 24 Απριλίου 2004 και να επανατοποθετήσει το κυπριακό διεθνώς.
(2) Να καταστήσει σαφές στην Διεθνή Κοινότητα ότι η προτεινόμενη λύση ΔΔΟ απορρίπτεται σαν ρατσιστική και να προτείνει λύση η οποία θα κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το ευρωπαϊκό κεκτημένο δηλαδή ελευθερία εγκατάστασης, διακίνησης το δικαίωμα επιστροφής και διασφάλισης των περιουσιακών δικαιωμάτων. Επιπρόσθετα το πολίτευμα πρέπει να είναι δημοκρατικό έστω και αν αυτό συνεπάγεται ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα δεν θα έχει τα υπερπρονόμια τα οποία διεκδικεί και προπαντώς το δικαίωμα veto ή συνααπόφασης σε κάθε θέμα.Το κλειδί βέβαια με την λύση του κυπριακού δεν είναι οι τουρκοκύπριοι συνομιλητές μας αλλά η Τουρκία. Δυστυχώς Ελλάδα και Κύπρος έχουν προ πολλού σηκώσει τα χέρια ψηλά και δεν έχουν χρησιμοποιήσει τον μοχλό πίεσης για λύση του κυπριακού πάνω στην Τουρκία που τους έδωσε η ενταξιακή της πορεία και η ένταξή μας στην Ε.Ε. με τον σωστό και αποτελεσματικό τρόπο.Το συμπέρασμα είναι ότι η αποδοχή της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας είναι το μεγαλύτερο λάθος που διέπραξε στην ιστορία της η Κύπρος με συλλογικές ευθύνες. Η απαγκίστρωση από αυτήν οπωσδήποτε δεν είναι εύκολη αλλά όχι και αδύνατη, έχοντας ιδιαίτερα κατά νουν ότι καμία λύση δεν μπορεί να επιβληθεί χωρίς την δική μας συναίνεση. Ο κίνδυνος της νομιμοποίησης της ντεφάκτο κατάστασης με την δική μας υπογραφή και της διάσπασης, όπως εξήγησα πιο πάνω του Κράτους θα οδηγήσει την Κύπρο σε νέες περιπέτειες και θα είναι απαρχή νέων δεινών. Μπορεί να φαίνεται πιο ρεαλιστική και εφικτή μέσα από νέες παραχωρήσεις η «επίτευξη λύσης» αλλά μακροπρόθεσμα η «λύση» αυτή θα είναι και η διάλυση. Θα οδηγηθούμε σε πολύ χειρότερες καταστάσεις από την σημερινή ντεφάκτο κατάσταση.
Ερώτηση: Πώς κρίνετε τη διαδικασία των δικοινοτικών συνομιλιών ως μέθοδο επίλυσης του Κυπριακού; Το κυπριακό δεν θα λυθεί ποτέ μέσα από τον δικοινοτικό διάλογο όπως διεξάγεται ούτε στον αιώνα τον άπαντα. Ο διάλογος έπρεπε να ήταν και μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Κατοχική δύναμη είναι η Τουρκία. Στον διάλογο έχουν ασφαλώς λόγο και οι τουρκοκύπριοι όσον αφορά τις τροποποιήσεις στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά κύριο λόγο για την λύση του κυπριακού έχει η κατοχική δύναμη η οποία διατηρεί ντεφάκτο την διχοτόμηση της Κύπρου, συντηρεί το ψευδοκράτος και προάγει τον επικοισμό. Πριν την τουρκική εισβολή το κυπριακό θα μπορούσε να λυθεί μέσα από τις δικοινοτικές συνομιλίες, όμως μετά την τουρκική εισβολή ο κύριος πρωταγωνιστής επίλυσης του κυπριακού είναι η Τουρκία. Πρόκειται για μια υπό ένταξη χώρα η οποία δια της βίας συντηρεί την παράνομη κατοχή σε σημαντικό έδαφος Κράτους Μέλους της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης.
Οι δικοινοτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών απέτυχαν παταγωδώς για δυο λόγους:
(1) Ο κύριος πρωταγωνιστής, η Τουρκία, απέχει και μάλιστα έπεισε τη διεθνή κοινότητα ότι το κυπριακό είναι θέμα δικοινοτικού διαλόγου, άρα δεν έχει ευθύνη για την κατοχή και (2) Η Γραμματεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ποδηγετήται δυστυχώς από τους αγγλοαμερικανούς και σύμμαχούς τους, τα συμφέροντα των οποίων συμπίπτουν και συμβαδίζουν με αυτά της Τουρκίας. Η Ελληνική πλευρά δεν κατάφερε να πείσει ότι τουλάχιστον είναι εξίσου σημαντική η Κύπρος και Ελλάδα.
Ερώτηση: Πώς αξιολογείτε το Δ. Χριστόφια ως διαπραγματευτή Παρόλη την πείρα του σαν πολιτικός με μακράν ιστορίαν, δυστυχώς ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν διαπραγματεύτηκε σωστά το κυπριακό και συγκεκριμένα:
(α) Ενώ θα έπρεπε με βάση την Συμφωνία της 8ης Ιουλίου 2007 να εξευρεθεί κοινή βάση για την έναρξη των συνομιλιών ο Πρόεδρος Χριστόφιας όχι μόνο επέτρεψε, αλλά προώθησε την έναρξη των συνομιλιών χωρίς να έχει διαπιστωθεί επί της ουσίας κοινόν έδαφος. Με λίγα λόγια ενώ εμείς μιλούσαμε για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία χωρίς πληθυσμιακές και περιουσιακές εγγυημένες πλειοψηφίες οι τούρκοι έλεγαν και εννοούσαν εντελώς το αντίθετο. Επίσης επέμεναν και επιμένουν σε συνομοσπονδία κατ όνομα μόνο ΔΔΟ!!!
(β) Μονομερώς και δημοσίως προέβη στην «παραχώρηση» 50,000 εποίκων στην άλλη πλευρά. Αν οι 50,000 αυτοί έποικοι είναι νυμφευμένοι ή έχουν οικογένεια ο αριθμός τους πολλαπλασιάζεται. Βασικός κανόνας της διαπραγμάτευσης είναι ότι βάζεις τον πήχη ψηλά για να έχεις περιθώριο να τον κατεβάσεις. Οταν τον κατεβάσεις εντελώς χαμηλά δεν έχεις τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης πλέον.
(γ) Χρησιμοποίησε απαράδεχτη ορολογία όπως τον συνεταιρισμό δυο συνιστώντων κρατών στην προσπάθεια του να δείξει ευελιξία η οποία όμως ορολογία είναι πολύ επικίνδυνη και συνάδει πλήρως με τις τουρκικές θέσεις για παρθενογένεση και διζωνικότητα που συνεπάγεται πληθυσμιακή και περιουσιακή ρατσιστική πλειοψηφία, όπως και με συνομοσπονδιακό καθεστώς.
(δ) Δεν διαπραγματεύεται διαγωνίως και δεν έχει βάλει στο τραπέζι από την αρχή τα σοβαρά θέματα στα οποία υπάρχει ουσιαστική και σημαντική διαφωνία. Τι νόημα έχει να συζητά κανείς θέματα διακυβέρνησης δηλαδή εκ περιτροπής προεδρίας και σταθμισμένη ψήφο αν δεν εγκαταλείψει π.χ. η Τουρκία τη θέση της για εγγυητικά δικαιώματα και για πληθυσμιακή και περιουσιακή εθνοκάθαρση. Ο κίνδυνος είναι μέσα από κάποιες επουσιώδεις συγκλήσεις σε αντίθεση με τα μεγάλα κεφάλαια όπου και οι διαφορές, οι συγκλήσεις να καταστούν εκ νέου μέρος του «κυπριακού κεκτημένου» και σε νέο κύκλο διαπραγματεύσεων μελλοντικά να μην μπορεί κανείς να τις επαναδιαπραγματευθεί. Κάτι τέτοιο πάθαμε με το κεφάλαιο της Διζωνικής Διακοινοτικής Ομοσπονδίας όπως εξήγησα.
(ε) Απέτυχε να εμπλέξει μέσα στον διάλογο την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση όχι σε τεχνοκρατικό επίπεδο αλλά σε πολιτικό επίπεδο. Παρέμεινε εγκλωβισμένος στην Γραμματεία του Ο.Η.Ε. Παρόλες τις αποκαλύψεις από τα έγγραφα Ντάουνερ ότι ουσιαστικά η Γραμματεία επιδιώκει να διευκολύνει την τουρκική πλευρά στις διαπραγματεύσεις και την νομιμοποίηση της ντεφάκτο κατάστασης διατηρεί ακόμα την πεποίθηση ότι ο ρόλος Ντάουνερ θα είναι εποικοδομητικός.
(στ) Έδωσε άλλοθι στην αγγλική πολιτική. Διασφάλισε ουσιαστικά προς όφελος των βάσεων το καθεστώς τους στην Κύπρο αντί να το αμφισβητήσει ευθέως. Τούτο από μόνο του θα ασκούσε, αν γινόταν, σοβαρό μοχλό πίεσης στην αγγλική κυβέρνηση για να επιτευχθεί λύση του κυπριακού. Ο μόνος λόγος που οι άγγλοι θα ήθελαν λύση τώρα είναι για να ικανοποιήσουν την Τουρκία με τα συμφέροντα της οποίας συμπορεύονται. Δυστυχώς επεκράτησε η άποψη ότι δεν είναι καιρός να ανοίξουμε νέα μέτωπα για το θέμα των βάσεων.
(ζ) Δεν πέτυχε μια πραγματικά γνήσια συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση ούτε και πιστεύω να την επεδίωξε γιατί απλούστατα θέλει να έχει τα χέρια του πλήρως ανοικτά για νακάμει ότι θέλει χωρίς οποιαδήποτε «παρέμβαση» της ελληνικής κυβέρνησης. Αντίθετα πέτυχε επισημοποίηση της αδιαφορίας της Ελληνικής Κυβέρνησης και ένα «laissez faire»
(η) Διαπραγματεύεται το κυπριακό χωρίς την συμβουλή ικανής και πλήρους διαπραγματευτικής ομάδας. Ενώ θα έπρεπε να έχει δίπλα του μια ομάδα από διακεκριμένους εμπειρογνώμονες κύρους στα θέματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνούς και Συνταγματικού Δικαίου, Οικονομίας κ.ά. περιόρισε στο μέγιστο δυνατό την διαπραγματευτική του ομάδα και παρόλες τις συστάσεις της αντιπολίτευσης επιμένει στη διατήρηση μικρής ομάδας στενών συμβούλων οι οποίοι με όλο το σέβας είναι αμφίβολο κατά πόσο διαθέτουν επαρκή προσόντα και ικανότητες να αντιμετωπίζουν την ομάδα εμπειρογνωμόνων Downer και τουρκική βουλιμία.
(θ) Δεν κατάφερε να δημιουργήσει τις απαραίτητες συμμαχίες με Γαλλία Γερμανία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν πραγματικά ασκώντας την επιρροή τους μέσα στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης για μια σωστή λύση του κυπριακού προβλήματος.
(ι) Δημιούργησε ένα εσωτερικό μέτωπο αντιπαράθεσης που κάθε άλλο τον βοηθά στην διαπραγμάτευση.
(κ) Έδωσε την εικόνα στον σύντροφο Ταλάτ, αλλά και γενικότερα ότι θα είναι διαλλακτικός αντί να δώσει ακριβώς την αντίθετη εικόνα.
Το συμπέρασμα είναι κατά τη γνώμη μου ότι σαν διαπραγματευτής ο Πρόεδρος Χριστόφιας απέτυχε. Δύο τινά μπορούν να συμβούν τώρα, είτε δεν θα υπάρξει καμία ουσιαστική πρόοδος αλλά αντίθετα θα μείνουν στο τραπέζι υποχωρήσεις μας, είτε θα υπογραφεί λύση χειρότερη ακόμα και από προηγούμενα σχέδια και προτάσεις. Το αδιέξοδο είναι πλέον ορατό.
Ερώτηση: Μπορεί πιστεύετε να λειτουργήσει ένα σύστημα εκ περιτροπής προεδρίας και σταθμισμένης ψήφου; Δεν μπορεί να λειτουργήσει εκ περιτροπής προεδρία στην Κύπρο, γιατί δυστυχώς η τουρκοκυπριακή κοινότητα παραμένει απόλυτα εξαρτημένη και εντολοδόχος της εκάστοτε πολιτικής της Άγκυρας. Με λίγα λόγια ένας τούρκος εκ περιτροπής Πρόεδρος δεν θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κύπρου, αλλά τα συμφέροντα της Τουρκίας. ‘Ενα απλό παράδειγμα θα πείσει για την θέση μου: Ελληνοκύπριος Πρόεδρος αρνείται να αναγνωρίσει το Κόσσοβο εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά ένας Τουρκοκύπριος Πρόεδρος κατ’ εντολή της ‘Αγκυρας το πράττει. ‘Ενα άλλο παράδειγμα επίσης: Ελληνοκύπριος Πρόεδρος καταδικάζει και αρνείται να συνεργαστεί με οτιδήποτε έχει σχέση με την εισβολή στο Ιράκ. Ένας Τουρκοκύπριος Πρόεδρος όπως το πράττει.
Επιπρόσθετα αν ο στόχος είναι να δημιουργηθεί μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση για να εξισορροπήσει φυγόκεντρες δυνάμεις διάλυσης των δυο ομόσπονδων πολιτειών τούτο δεν επιτυγχάνεται με εκ περιτροπής προεδρία, η οποία στην πραγματικότητα δίδει την εικόνα δυο κρατών, ενός τουρκικού και ενός ελληνικού, ανάλογα με την εκάστοτε Προεδρία. Το χειρότερο απ όλα είναι ότι δεν υπάρχει εκείνος ο βαθμός εμπιστοσύνης στους πολίτες να εμπιστευθούν την αρχηγεία του κράτους σε μέλος της άλλης κοινότητας. Τούτο από μόνο του θα είναι σημείο διαρκούς τριβής και αντιπαραθέσεων όπου ο πολίτης θα αισθάνεται διαρκώς ταπεινωμένος, ασυμβίβαστος και στο τέλος αναρχικός. Πρόκειται για ένα άλλο πείραμα σε βάρος του κυπριακού λαού αλλά και της δημιουργίας ενός ρατσιστικού κράτους στο οποίο επιβάλλεται εκ των άνω ένα δικέφαλο τερατούργημα. Φανταστείτε στις Ηνωμένες Πολιτείες το Αμερικανικό Σύνταγμα να προνοούσε υποχρεωτική εκ περιτροπής προεδρία μεταξύ λευκών και μαύρων. Είναι ένα πράγμα ο εκάστοτε εκλεγείς ηγέτης να εκλέγεται με πλειοψηφία είτε αυτός είναι ελληνοκύπριος ή τουρκοκύπριος και άλλο να επιβάλλεται ετσιθελικά σε βάρος και κατ’ παρέκκλιση βασικών αρχών της Δημοκρατίας, αλλά και της Παγκόσμιας Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το ένας άνθρωπος μία ψήφος. Για την αρχή αυτή χύθηκαν ποτάμια από αίμα ανά τους αιώνας και πιο πρόσφατα στην Νότιο Αφρική. Η σταθμισμένη ψήφος παραβιάζει αυτή τη βασική αρχή.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι ο Δ. Χριστόφιας θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του για το περιουσιακό; Δηλαδή θα έχουν όλοι το δικαίωμα επιστροφής; Ο Δ. Χριστόφιας θα υποχρεωθεί να κάμει παραχωρήσεις στο περιουσιακό. Ήδη αυτό το δέχθηκε λέγοντας ότι θα υπάρχουν κάποιες αποκλίσεις. Ακούστηκε το παράδειγμα όπου κτίστηκε παράνομα ένα νοσοκομείο, ένα σχολείο στην περιουσία κάποιου. ‘Εχω την εντύπωση ότι από την στιγμή που μπήκαμε σε συζήτηση κατηγοριών περιουσίας σημαίνει δεχόμαστε την αρχή ότι οι περιουσίες των ελληνοκυπρίων θα κατηγοριοποιηθούν, άρα τα όσα επικαλέστηκε η δική μας πλευρά στις συνομιλίες δηλαδή αποφάσεις Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, Διεθνές Δίκαιο, διαφύλαξη των περιουσιακών δικαιωμάτων, δεν θα τηρηθούν στο ακέραιο και θα υποχρεωθούμε να δεχθούμε και εξαιρέσεις και αποκλίσεις, οι οποίες πολύ φοβούμαι θα καταστούν ο κανόνας αντί η εξαίρεση. Οι τούρκοι επιμένουν στην κατοχύρωση της αρχής της διζωνικότητας, δηλαδή μεταξύ άλλων στο περιουσιακό ξεκαθάρισμα. Στόχος τους είναι να ανατρέψουν την περιουσιακή πλειοψηφία του 58% στα κατεχόμενα των ελληνοκυπρίων έναντι του 16% των τουρκοκυπρίων σε καθεστώς υπεροχής υπέρ των τουρκοκυπρίων. Αντί η δική μας η πλευρά να εισηγηθεί λύση επιστροφής ή την στέγαση ορισμένων χιλιάδων τουρκοκυπρίων, που πιθανόν να χρειαστεί να άρουν την παρανομία όταν θα επιστρέψουν οι ελληνοκύπριοι στις περιουσίες τους, συζητά θέμα περιουσιών. Δεν υπάρχει περιουσιακό θέμα ούτε και έπρεπε να συζητηθεί. Από την αρχή που η θέση μας είναι ότι όλοι έχουν δικαίωμα επιστροφής ως επίσης πλήρους αποκατάστασης της περιουσίας τους, το μόνο το οποίο θα έπρεπε να συζητηθεί είναι ποιοι χρειάζονται από τους τουρκοκύπριους βοήθεια για επανεγκατάσταση και πως το κράτος με την βοήθεια και συνδρομή της Τουρκίας υπευθύνου θα μεριμνήσει για το θέμα αυτό.Με βάση τους Νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κάθε ιδιοκτήτης δικαιούται σε αποζημίωση από τον παράνομο επεμβασία. Όταν δε έχει ανεγερθεί επί της περιουσίας υποστατικό του ανήκει. Εις περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν επιθυμεί να καρπωθεί την παράνομη οικοδομή δικαιούται να την κατεδαφίσει και να διεκδικήσει αποζημιώσεις για το κόστος κατεδάφισης, πέραν των αποζημιώσεων για την στέρηση χρήσης. Εάν το κράτος θεωρεί ότι η οικοδομή είναι δημοσίας ωφελείας δύναται να απαλλοτριώσει την συγκεκριμένη οικοδομή/περιουσία έναντι ευλόγου αποζημίωσης.Το περιουσιακό είναι λελυμένο με βάση το υφιστάμενο κυπριακό Σύνταγμα, Νόμους και Διεθνείς Συμβάσεις και κακώς το συζητούμε. Όταν δε συζητάς το θέμα αυτό πρέπει να αναμένεις ότι θα κληθείς να κάμεις υποχωρήσεις τις οποίες και βεβαίως θα υποχρεωθεί να κάνει ο Πρόεδρος Χριστόφιας εκ των πραγμάτων.
Ερώτηση: Πάμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τα πράγματα δε φαίνονται καλά. Τι πήγε πιστεύετε λάθος; Οι υποθέσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τα τελευταία χρόνια μετά την επιτυχία στην υπόθεση Τιτίνας Λοιζίδου και 4ης Διακρατικής δεν πήγαν καλά. Η κατολίσθηση συνέπεσε με την κατάθεση του Σχεδίου Αναν. Πρώτη αρνητική απόφαση ήταν της Ξενίδη Αρέστη όπου το Δικαστήριο δέχθηκε να μπει σε συζήτηση για την αποτελεσματικότητα της ψευδοπιτροπής, η οποία συστάθηκε από το ψευδοκράτος στα κατεχόμενα με στόχο να ρίξει στάχτη στα μάτια του Συμβουλίου της Ευρώπης, ότι τάχατες υπάρχει μηχανισμός επίλυσης διαφορών στο «περιουσιακό». Αξίζει να υπενθυμίσω ότι μετά την απόρριψη του σχεδίου Αναν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σε μια πρωτοφανή κίνηση του, ζήτησε από τους δικηγόρους των αιτητών να γνωστοποιήσουν στο Δικαστήριο με ποιο τρόπο, το ήδη απορριφθέν σχέδιο Αναν, επηρέαζε τις εκκρεμούσες ενώπιον του προσφυγές.
Στη συνέχεια όπως είδαμε στην τελική απόφαση της Ξενίδη Αρέστη το Δικαστήριο έκρινε ότι καταρχήν η «Επιτροπή Αποζημιώσεων» πληρούσε τις απαραίτητες προϋποθέσεις εσωτερικού ένδικου μέτρου για σκοπούς της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ελληνοκύπριοι έχουν την υποχρέωση να προσφεύγουν πρώτα σε αυτήν την «επιτροπή» και μόνο αν δεν μείνουν ικανοποιημένοι από την απόφαση της «επιτροπής» αυτής θα δικαιούνται να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Με λίγα λόγια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να βρούμε το δίκιο μας, μας παραπέμπει σε μηχανισμούς του ψευδοκράτους οι οποίοι στήθηκαν με αποκλειστικό στόχο την περιουσιακή εθνοκάθαρση. Όταν συζητείτο ο ψευδονόμος το 2005, ο τότε ψευδουπουργός εξωτερικών του ψευδοκράτους Σερταρ Ντενκτάς, μας προειδοποιούσε ότι μόνο ένα μικροποσοστό της ελληνοκυπριακής περιουσίας που δεν υπερβαίνει το 6% θα επιστραφεί για τον απλούστατο λόγο ότι δεν θα πρέπει να ανατραπεί η φιλοσοφία της “διζωνικότητας”, δηλαδή του περιουσιακού εθνικού ξεκαθαρίσματος. Ο ίδιος ο ψευδονόμος καταχυρώνει ρητά στο άρθρο 3 του αυτή την αρχή της διζωνικότητας και με το ‘Αρθρο 8 καθιστά σαφές ότι η επιστροφή της περιουσίας είναι όνειρο απατηλό. Με λίγα λόγια όποιος προσφεύγει στην ψευδοεπιτροπή θα πρέπει να γνωρίζει ότι η περιουσία του ουσιαστικά θα απαλλοτριώνεται με αποζημίωση ίση προς ποσοστό κάτω του 10% της πραγματικής αξίας του, που είναι η πραγματική αποζημίωση την οποία επίσημα το Κτηματολόγιο Κύπρου υπολόγισε, με βάση τις 80 περίπου υποθέσεις που έκλεισαν, ότι έπρεπε να δίδεται.
Μια άλλη δυσμενής εξέλιξη αφορά το θέμα των αγνοουμένων.
Το 2009 στην υπόθεση Βαρνάβα και στην συνέχεια σε άλλες που ακολούθησαν το Δικαστήριο απεφάσισε ότι οι οικογένειες των αγνοουμένων έπρεπε να είχαν προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έγκαιρα και ουχί αργότερον του τέλους του 1991 όταν κατέστη σαφές ότι η Τουρκία δεν επρόκειτο να δώσει τα στοιχεία για διαπίστωση της τύχης των αγνοουμένων. Πρόκειται για μια πρωτοφανή απόφαση χωρίς προηγούμενο, δεδομένου ότι μέχρι το 2009 εθεωρείτο ότι η παράλειψη να δοθούν τα στοιχεία είναι συνεχιζόμενο έγκλημα έτσι που να μην παραγράφεται.
Τέλος σε σειρά άλλων υποθέσεων όπως Ελένη Βραχίμη κ.ά. το Δικαστήριο υιοθέτησε πρόσφατα παλαιότερη απόφαση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που αφορούσε τον Κιτίου και του ΕΔΑΔ στην Τέταρτη Διακρατική, σύμφωνα με την οποία τα ψευδοδικαστήρια έχουν δικαίωμα εκδίκασης υποθέσεων ενώπιον τους για θέματα που αφορούν την καθημερινότητα και συνεπώς είναι επανάγκες να εξαντλούνται προσφυγές ενώπιον τους για πράξεις και ή παραλείψεις των κατοχικών αρχών προτού να υπάρχει δικαίωμα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η εκτίμηση μου είναι ότι οι δυσμενείς αυτές εξελίξεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εξελίξεις για τις οποίες είχα προειδοποιήσει στο παρελθόν, οφείλονται στους εξής παράγοντες:
(1) Στο πρόβλημα πρακτικής μορφής το οποίο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια λόγω του μεγάλου αριθμού προσφυγών ενώπιον του γενικά και όχι εξειδικευμένα από την Κύπρο. Οι κυπριακές προσφυγές δεν υπερβαίνουν τις 1.400 έναντι των 100.000 και πέραν προσφυγών που εκκρεμούν ενώπιον του Δικαστηρίου και από τον όγκο των οποίων επαπειλείται η κατάρρευση του θεσμού. Συνεπώς το Δικαστήριο αναζητεί πρακτικά μέτρα μείωσης του αριθμού προσφυγών. Το ενδεχόμενο δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπως επίσης και άλλες εκατοντάδες αγνοούμενοι αποτελεί εφιάλτη για το Δικαστήριο. Δεν είναι ο αριθμός των κυπριακών προσφυγών, αλλά το ενδεχόμενο καταχώρησης τους που φοβίζει το Δικαστήριο.
(2) Η κατάθεση του σχεδίου Αναν με συγκεκριμένες πρόνοιες για επίλυση του περιουσιακού και του κεφαλαίου των αγνοουμένων ασφαλέστατα και επηρέασε την σκέψη του Δικαστηρίου το οποίον δεν λειτουργεί σε κενό. Το Δικαστήριο έχει αντίληψη των εξελίξεων και άμεση ενημέρωση πολλές φορές, από τα ίδια τα Μέλη του αλλά και από Πρέσβεις και άλλους. Το γεγονός δε ότι συζητούμε το περιουσιακό και ότι το θέμα των αγνοουμένων, τουλάχιστον όσον αφορά την πτυχή της ταυτοποίησης των οστών, προχωρεί προς επίλυση υποβοήθησε στην σκέψη του Δικαστηρίου ότι παραπομπή του θέματος στα όργανα του ψευδοκράτους σε πρώτο στάδιο ως επίσης και τερματισμός των προσφυγών των αγνοουμένων δεν συνιστά πλήρη αδικία ή άρνηση απονομής δικαιοσύνης.
(3) Το γεγονός ότι η δική μας πλευρά ατόνισε στην διεκδίκηση εφαρμογής της απόφασης του Δικαστηρίου στην 4η Διακρατική και προφανώς δεν υπήρξε όσο διεκδικητική όσο θα έπρεπε από το 2001 και έπειτα περαιτέρω υποβοήθησε την σκέψη του Δικαστηρίου σε συνδυασμό με τα πιο πάνω. Να σημειώσω ότι έχει γραφτεί ότι ο τότε Ελβετός Συνταγματολόγος μαθητής του πρώην Προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κ. Φίρτερ είχε ενημερώσει Μέλος της Διαπραγματευτικής μας Ομάδας ότι δεν θα έπρεπε να αναμένουμε πλέον αποφάσεις τύπου Τιτίνας Λοιζίδου, όπως προφανώς είχε ενημερωθεί από τον πρώην Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Ερώτηση: Μπορεί να υπάρξει επανόρθωση Κατά την γνώμη μου είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει επανόρθωση σε αυτό το στάδιο ιδιαίτερα εφόσον και ενόσω συζητούμε το περιουσιακό. Μεγάλη ζημιά έκανε επίσης το γεγονός ότι περίπου 440 περίπου ελληνοκύπριοι έχουν προσφύγει στην ούτω καλούμενη «Επιτροπή Αποζημιώσεων». Δυστυχώς η απροθυμία του Κράτους να λάβει μέτρα εδώ και χρόνια για το θέμα αυτών των προσφυγών στην παράνομη αυτήν επιτροπή ενήργησε καταλυτικά στο σημερινό οδυνηρό αποτέλεσμα. Είχα εισηγηθεί παλαιότερα ότι θα έπρεπε να γίνουν ποινικές διώξεις κατά των παραπονουμένων για αντιποίηση αρχής. Ή ακόμα να τροποποιηθεί και η σχετική νομοθεσία. Επεκράτησε όμως η άποψη του «laissez faire».
Ερώτηση: Η ένταξή σας στο Δημοκρατικό Συναγερμό, ή έστω στις παρυφές του, προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση σε όλους μας, με δεδομένη τη στάση σας στο δημοψήφισμα και γενικότερα τις ιδέες σας, οι οποίες δε συμβαδίζουν με αυτές του ΔΗΣΥ. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε πως προέκυψε αυτή η συνεργασία: Κατά αρχάς δεν έχω ενταχθεί στον Δημοκρατικό Συναγερμό όπως υπονοεί η ερώτηση σας. Έχω ενταχθεί όμως στις παρυφές του όπως αναφέρεται. Είναι μια πρώτη κίνηση χωρίς να αποκλείω μελλοντικά την ένταξη μου στον Δημοκρατικό Συναγερμό και διεκδίκησης θεσμικής θέσης. Είναι γεγονός ότι οι θέσεις μου στο κυπριακό δεν συμβαδίζουν με αυτές του ΔΗΣΥ. Όμως είναι επίσης γνωστό ότι παρόμοιες θέσεις με αυτές που έχω εγώ έχουν και άλλα Μέλη και ανώτερα στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού. Είναι εξάλλου γνωστό ότι η πολυφωνία στα κόμματα εκτός στα Κομμουνιστικά βεβαίως είναι επιτρεπτή. Ιδιαίτερα για ένα σοβαρό θέμα όπως το Εθνικό. Στο Εθνικό θέμα δεν μπορεί ένα κόμμα να επιβάλει στα Μέλη του θέση ή άποψη. Να υπενθυμίσω ότι το 2008 είχαμε Προεδρικές εκλογές. Δυστυχώς ο υποψήφιος με τον οποίο οι θέσεις μου ήταν περισσότερο συνταυτισμένες και όπως θα έχετε διαπιστώσει από τα προλεχθέντα όχι απόλυτα, δεν εξελέγη. Ούτε καν στον 2ο γύρο δεν μπόρεσε να περάσει. Αυτό όμως σήμαινε, κατά την γνώμη μου, και μιαν απόρριψη από το εκλογικό σώμα στην πλειοψηφία του, που απαρτίζεται από τα δυο μεγάλα κόμματα μια συγκεκριμένης πολιτικής θέσης και άποψης τουλάχιστον αν όχι απόλυτα σε ένα μεγάλο βαθμό. Αυτό άφησε το εκλογικό σώμα και τους υποστηρικτές του Τάσσου Παπαδόπουλου εκτεθειμένους σε μια επιλογή μεταξύ Χριστόφια – Κασουλίδη.
Είναι γνωστό ότι η δική μου επιλογή ήταν υπέρ του κ. Κασουλίδη, ανεξαρτήτως των διαφωνιών μου με θέσεις του στο κυπριακό. Η επιλογή όφειλε να γίνει μεταξύ δυο υποψηφίων. Σε τέτοιες εκλογικές αναμετρήσεις τεράστιας πολιτικής σημασίας για το μέλλον του τόπου η αποχή ή η ψήφος σε κανένα δεν αρμόζει του χαρακτήρα μου. Αυτή η θέση μου με οδήγησε και εκτός του Ευρωπαϊκού Κόμματος. Εξάλλου είχα διαπιστώσει ότι σε ένα μεγάλο βαθμό το Ευρωπαϊκό Κόμμα λειτουργούσε με ένα αίσθημα ρεβανσισμού και προσωπικής αντιπάθειας κατά του Νίκου Αναστασιάδη. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να λειτουργήσει, κατά την γνώμη μου, αν καίριες αποφάσεις του λαμβάνονται με τέτοια κριτήρια. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι δυστυχώς αυτά τα κριτήρια οδήγησαν ορισμένους μέσα στο κόμμα να υποστηρίξουν σθεναρά την υποψηφιότητα «Χριστόφια» για να εκδικηθούν τον «Αναστασιάδη». Δήλωσα κατηγορηματικά ότι δεν είχα θέση σ’ αυτό τον χώρο πλέον. Ένα χώρο ο οποίος οφείλω να πω ότι δεν εξετίμησε στο επίπεδο της ηγεσίας του συλλογικά την συνεισφορά μου. Είχα την αίσθηση ότι τελικά είχα καταστεί αντικείμενο προώθησης ποσοστών του κόμματος και μόνον. Τελικά δεν εξελέγη ο κ. Κασουλίδης, αλλά με τους ψήφους του ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ και Οικολόγων ο κ. Χριστόφιας. Προσωπικά έχω πολύ καθαρή την συνείδηση μου και πιστεύω ότι με τις εξελίξεις σήμερα η απόφαση μου ήταν απόλυτα ορθή. Αποχή σήμαινεν υπό τας περιστάσεις ψήφο στον Δ. Χριστόφια και ψήφος στον Δ. Χριστόφια σήμαινε αυτόν που βλέπουμε σήμερα στο κυπριακό, στην Ευρώπη και εσωτερική διακυβέρνηση. Πολιτική και εξελίξεις με τις οποίες διαφωνώ. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν ο κ. Ιωάννης Κασουλίδης «θα πήγαινε καλύτερα», αλλά η εκτίμηση μου είναι πως ναι. Όμως με βάση τα δεδομένα, για τα οποία μπορούμε να είμαστε βέβαιοι σήμερα, δεν το μετανοώ καθόλου που δεν στήριξα την υποψηφιότητα του Δημήτρη Χριστόφια.
Για να συμμετάσχω στο Προεδρικό Συμβούλιο, Συμβουλευτικό ‘Οργανο του Δημοκρατικού Συναγερμού και τις Αρμόδιες Τεχνικές Επιτροπές Κυπριακού αποδέχθηκα πρόσκληση του Πρόεδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκου Αναστασιάδη. Όρος συμμετοχής μου, ήταν και παραμένει ότι θα έλεγα χωρίς φόβο αλλά με πάθος τις απόψεις μου για το κυπριακό οι οποίες εξάλλου ήταν και είναι γνωστές στον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, όπως γνωστές είναι και οι απόψεις του. Η μόνη συμφωνία ήταν ότι ο καθένας θα διατηρούσε τις απόψεις του, τις οποίες θα εξέφραζε ελεύθερα. Με τις γνωστές μου απόψεις έχω ετοιμάσει σήμερα σωρείαν εγγράφων τα οποία διέθεσα στο πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Μια από τις πρώτες θέσεις που έθεσα, ήταν η αναγκαιότητα να δημιουργηθεί ισχυρή διαπραγματευτική ομάδα η οποία να στηρίξει τον Προέδρο Χριστόφια εισήγηση την οποία και δημόσια έκανε και επιμένει σ’ αυτήν ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού. Μια άλλη αφορά την απόρριψη της ιδέας της πλήρους αποστρατικοποίησης. Άποψη η οποία βρίσκει απήχηση στην ηγεσία του Δημοκρατικού Συναγερμού. Άλλες απόψεις μου, δεν έγιναν δεκτές. Όμως σημασία έχει να είσαι παρών και να λέεις την άποψη σου. Από την στιγμή που «απεσύρθηκα» από το ΕΥΡΩΚΟ, έχοντας υπόψη τον πολιτικό προσανατολισμό μου, δεν μπορώ να διανοηθώ άλλο πολιτικό χώρον στον οποίο θα μπορούσα να ενταχθώ με δεδομένο ότι ούτως ή άλλως ο κεντρώος χώρος του ΔΗΚΟ για διάφορους λόγους δεν προσφερόταν πλέον. Εξηγώντας τους λόγους αποδοχής πρότασης Ν. Αναστασιάδη του ανέφερα επίσης ότι επιδίωξή μου είναι η νέα Κυβέρνηση να αναδειχθεί μέσα από τη συνεργασία ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ.
Ερώτηση: Εχουμε πληροφορίες ότι υπήρχε ήδη ρήξη με το ΕΥΡΩΚΟ και ότι γίνονταν συζητήσεις για ένταξή σας στο ΔΗΚΟ. Αν αυτό αληθεύει, τι πήγε λάθος; Είναι γεγονός ότι με την ηγεσία του ΔΗΚΟ είχα επαφές προ των Προεδρικών Εκλογών με στόχο σε πρώτη φάση να εντασσόμουν σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων με ενασχόληση το κυπριακό. Είναι το ίδιο το ΔΗΚΟ που με είχε προσεγγίσει με πρωτοβουλία μάλιστα παραγόντων του ΔΗΚΟ Αγγλίας, τον φίλο Σπύρο Παπαχαραλάμπους και Μιχάλη ΄Ελληνα. Διευθετήθηκε συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ κ. Καρόγιαν στην ταβέρνα Λεβέντη στη Λευκωσία, ο οποίος ανέλαβε να προωθήσει το θέμα. Αυτό είχεν γίνει αρκετά πριν τις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Για λόγους που δεν γνωρίζω και που εν πάση περιπτώσει δεν αφορούν εμένα το θέμα παρέμεινεν αναξιοποίητο. Σίγουρα είναι θέμα που αφορά τους εσωτερικούς μηχανισμούς του ΔΗΚΟ και τον Πρόεδρο του και μάλιστα θα πρέπει να ερωτηθούν οι ίδιο για να δώσουν κάποιες απαντήσεις. Είχα ανοίξει την πόρτα η οποία όμως παρέμεινεν ερμητικά κλειστή. Στην συνέχεια είχαν γίνει εισηγήσεις για ενεργότερη εμπλοκή μου κατά την διάρκεια του προεκλογικού αγώνα. Βεβαίως δεν χρειαζόταν να έχω οποιαδήποτε πρόσκληση, για το θέμα, διότι ήδη από μόνος μου και με δική μου πρωτοβουλία είχα εμπλακεί χωρίς καμία καθοδήγηση σαν Μέλος του ΕΥΡΩΚΟ τότε. Μου ζητήθηκε επίσημη εμπλοκή από την ηγεσία της Προεκλογικής Ομάδας Τ. Παπαδόπουλου μόνο λίγες μέρες πριν την ημερομηνία εκλογών. Και πάλιν διαισθάνθηκα ότι ίσως κάποιοι να μην ήθελαν την εμπλοκή μου. Να σημειώσω ότι προτού αποδεχθώ την πρόσκληση του Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού είχα συνάντηση με τον τέως Πρόεδρο Τ. Παπαδόπουλο, τον οποίον και ενημέρωσα. Οι ίδιοι παράγοντες του ΔΗΚΟ οι οποίοι είχαν εμπλακεί με την αρχική ιδέα για ένταξη μου στον χώρο προσπάθησαν να με αποτρέψουν από την οποιαδήποτε κίνηση μου προς την κατεύθυνση του Δημοκρατικού Συναγερμού!!!. Ουδέποτε όμως σε ανώτατο επίπεδο. Απλώς έδιδαν υποσχέσεις οι οποίες γνώριζα ότι ήταν χωρίς αντίκρισμα. Παρόλον ότι με τον κόσμο του ΔΗΚΟ και τις απόψεις του, που γνωρίζω για το εθνικό θέμα, οι διαφορές είναι μόνο διαφορές στις λεπτομέρειες και όχι επί της ουσίας η απόφαση του να συνεργαστεί με το ΑΚΕΛ με απέκλειε από το χώρο.
Ερώτηση: Ακούγεται επίσης ότι ο Μ. Κάρογιαν δε θα ήθελε το Χ. Κληρίδη στα πόδια του, καθότι μπορεί να έχανε την ηγεσία του ΔΗΚΟ από εσάς. Πώς το σχολιάζετε; Εχω ακούσει τους ψίθυρους που αναφέρετε στο ερώτημα σας αυτό όμως δεν μπορώ να το ξέρω. Το μόνο το οποίο έχω να πω είναι ότι ξεκαθάρισα εξυπαρχής την θέση μου ότι σε καμία περίπτωση δεν είχα βλέψη σε οποιονδήποτε αξίωμα ή διεκδίκηση οποιουδήποτε αξιώματος του ΔΗΚΟ ούτε καν Βουλευτικής ‘Εδρας. Αυτό το ξεκαθάρισα γιατί γνώριζα ότι ενδεχομένως κάποιοι κύκλοι στο ΔΗΚΟ να ανησυχούν από την εξέλιξη αυτή. Η πρόθεση μου ήταν πραγματικά να προσφέρω ανιδιοτελώς.
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι έχει μέλλον ο ενδιάμεσος χώρος ή θα παραμείνει ουραγός των εξελίξεων; Μάλλον το τελευταίο. Εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια κατεβλήθησαν προσπάθειες για την ενοποίηση του ενδιάμεσου χώρου. Οι προσπάθειες είχαν συμπεριλάβει το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ, τους ΝΕ.Ο και τους Ε.ΔΗ. αλλά δεν καρποφόρησαν. Νομίζω ότι κανένας από τους αρχηγούς των Κομμάτων αλλά για να είμαι δίκαιος και την ηγεσία γενικότερα δεν ήταν διατεθειμένος ή διατεθειμένες να προχωρήσουν σοβαρά με την κίνηση αυτή. Το εγχείρημα δεν θα πετύχει διότι η μεν ΕΔΕΚ καλεί το ΔΗΚΟ να ασπασθεί στον σοσιαλισμό το δε ΔΗΚΟ ισχυρίζεται ότι είναι κεντρώο Κόμμα παρόλον ότι πρόσφατα άκουσα να ισχυρίζεται ότι είναι και σοσιαλιστικό. Οι ΝΕ.Ο. είχαν διαφορετική αντίληψη για το Εθνικό θέμα και κατηγορούντο για ακραίες εθνικόφρονες θέσεις, οι δε Ε.ΔΗ. κατηγορούντο για ενδοτισμό στο κυπριακό. Αν αυτά τα προβλήματα μπορούσαν να ξεπεραστούν υπήρχε πρόβλημα ηγεσίας του νέου Σχήματος. Η μόνη ευκαιρία η οποία υπήρχε πιθανόν για ενοποίηση του χώρου ήταν κάτω από την Προεδρεία του κ. Τάσσου Παπαδόπουλου, Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για διάφορους λόγους αυτό δεν έγινε και θεωρώ ανέφικτο το εγχείρημα και χάσιμο χρόνου. Δυστυχώς απεδείχθη ότι τα μικρά Κόμματα δεν έχουν ουσιαστικό μέλλον να καταστούν μαζικά στην Κύπρο γιατί συνθλίβονται στην εκάστοτε εκλογική αναμέτρηση από την πόλωση ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ. Ακόμα και στο χώρο ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ υπάρχουν αυξομειώσεις ανάλογο με την μορφή και ένσταση της πόλωσης. Η τάση είναι τα δύο μεγάλα Κόμματα να κερδίζουν έδαφος έναντι των υπολοίπων. Με τον εκλογικό συνασπισμό ΑΔΕΚ-ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ διαβλέπω ότι το ΑΚΕΛ θα αυξήσει τα ποσοστά σε βάρος των άλλων δύο συνεργαζόμενων Κομμάτων στις επόμενες Βουλευτικές Εκλογές και η πόλωση θα είναι εντονότερη με διαρροές του ΔΗΚΟ προς τα δύο μεγάλα Κόμματα και της ΕΔΕΚ προς το ΑΚΕΛ. Ο νέος εκλογικός νόμος της απλής αναλογικής επέτρεψε την δημιουργία μικρών Κομμάτων αλλά σε καμία περίπτωση την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Περισσότερο έδωσε την δυνατότητα σε δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της τάξης του 5-6% του εκλογικού Σώματος να μεταφερθούν από άλλους κομματικούς χώρους ή από τη λευκή ψήφο στα νέα μικρά σχήματα.
Ερώτηση: Οι ιδέες και οι απόψεις του Χ. Κληρίδη έχουν διαφοροποιηθεί μετά τη συνεργασία του με τον ΔΗΣΥ; Οι ιδέες του Χρ. Κληρίδη είναι αυτονόητο ότι δεν έχουν διαφοροποιηθεί και αυτό νομίζω το γνωρίζουν οι πάντες. Οπως εξήγησα και πιο πάνω η συνεργασία μου με τον ΔΗΣΥ έγινε στη βάση της επικοδομητικής κριτικής και το γνωστών πάγιων θέσεων μου όπως διατυπώνονται και στην παρούσα συνέντευξή μου.
Συνέχεια στο πιο κάτω link...