Η ανεπάρκεια του συστήματος Ποινικής Δικαιοσύνης για ανήλικους στην Κύπρο:
«Το καθήκον μέριμνας έναντι παιδιών που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι αποτελεί τη βάση της δίκαιης απονομής δικαιοσύνης, ιδίως στις περιπτώσεις που τα παιδιά στερούνται της ελευθερίας τους και περιέχονται συνεπώς σε ιδιαίτερα αδύναμη θέση»
Με αφετηρία την ανωτέρω σκέψη, εκ του προοιμίου της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2016/800 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι, στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, το παρόν άρθρο καταπιάνεται με τα προβλήματα εφαρμογής της δικαιοσύνης, σε περιπτώσεις ανήλικων παραβατών. Είναι εκ των ων ουκ άνευ, ότι κράτη δικαίου, όπως η Κύπρος, πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν όλα τα απαραίτητα εχέγγυα, τα οποία αποσκοπούν στην διαφύλαξη της προστασίας των δικαιωμάτων των ανηλίκων, που εμφανίζουν παρεκκλίνουσα συμπεριφορά.
Το παρόν άρθρο καταδεικνύει την έλλειψη Νομοθετικών προνοιών και υποδομών της Δημοκρατίας, αναφορικά με ανήλικους παραβάτες. Τα ανήλικα πρόσωπα, ως ευάλωτη κατηγορία προσώπων λόγω της ανολοκλήρωτης προσωπικότητας τους, χρήζουν φροντίδας και προστασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθιστώντας επιτακτική ανάγκη τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους, την ομαλή μεταχείριση τους από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης και την αναμόρφωση τους με στόχο την ορθή και δέουσα επανένταξη τους στην Κοινωνία. Κατόπιν ανάλυσης της Εθνικής, Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Νομοθεσίας, δεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης και εγκαθίδρυσης ενός συστήματος δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά που βρίσκονται σε σύγκρουση με τον νόμο. Πρέπει τα αρμόδια όργανα να προβούν σε ρύθμιση ποικίλων ζητημάτων που αφορούν την παιδική παραβατικότητα όπως, inter alia, την πρόληψη, αντιμετώπιση και καταστολή της, την εγκαθίδρυση των απαραίτητων δομών και μηχανισμών πρόληψης και αντιμετώπισης της, σύμφωνα με τις σχετικές Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Αρχές, Νομοθετήματα και Πρότυπα.
Πρέπει να καταστεί σαφές ότι, λόγω του νεαρού της ηλικίας και της ανεκπλήρωτης ανάπτυξης της προσωπικότητας τους, οι ανήλικοι επηρεάζονται άμεσα από ποικίλους παράγοντες, όπως το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον. Για του λόγου το αληθές, είναι εύλογο να αναφερθεί, ότι σημαντικό και κύριο ρόλο για την ανάπτυξη και διάδοση προβληματικών καταστάσεων στους νέους, είναι η επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Ο εν λόγω παράγοντας συνιστά μια αδιαμφισβήτητη επιρροή, η οποία επενεργεί αρνητικά στις πλείστες των περιπτώσεων στα ανήλικα πρόσωπα, που βρίσκονται σε στάδιο διαμόρφωσης του χαρακτήρα τους. Η έλευση της νέας τάξης πραγμάτων, η ολοένα και πιο ραγδαία εξάπλωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και η ευκολία προσβασιμότητας τους από όλες τις ηλικίες, η ακατάπαυστη ροή αφιλτράριστων πληροφοριών παντός τύπου και περιεχομένου, ως επίσης η υποκίνηση της υποκουλτούρας στον χώρο των τεχνών, ήτοι τηλεόρασης, κινηματογράφου αποτελούν νάρθηκα ανομοιογενούς ανάπλασης νεανικής νοοτροπίας.
Ζωντανό παράδειγμα επιρροής εξωγενών παραγόντων στην ψυχοσύνθεση των παιδιών σημειώνεται στην ιδιάζουσα περίπτωση του Lionel Alexander Tate, ο οποίος αποτέλεσε το νεότερο πρόσωπο στην ιστορία της Αμερικής, που καταδικάστηκε το 2001, σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία, χωρίς δικαίωμα parole. Ο, τότε 13χρονος, ανήλικος επιχείρησε κάποιες πολεμικές τεχνικές στην 6χρονη Tiffany Eunick, εξαιτίας του πάθους που έτρεφε προς το τηλεοπτικό show “WWE Smackdown”, ως ο ίδιος δήλωσε στις Αστυνομικές Αρχές. Το Εφετείο διαπίστωσε, ότι λανθασμένα το Πρωτόδικο δικαστήριο δεν προέβη στην διαπίστωση της διανοητικής του ικανότητας, κρίνοντας μάλιστα, ότι αντιμετωπίστηκε από το δικαστήριο της Florida, ως ενήλικας, γεγονός, το οποίο επέφερε στο προσκήνιο την τήρηση ορισμένων εχέγγυων, υπέρ του ανηλίκου, όπως την ύπαρξη ειδικής συμφωνίας μεταξύ κατηγορούσας αρχής και του ιδίου.
Στην Κύπρο, οι ανήλικοι αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα και δυσχέρειες κατά την διεκπεραίωση της ποινικής διαδικασίας εναντίον τους, εν αντιθέσει με ενήλικους υπόπτους ή κατηγορουμένους. Ένεκα αυτού, συνιστά αδήριτη και επιτακτική ανάγκη η θέσπιση και η τήρηση ειδικών εγγυήσεων, τόσο σε Νομοθετικό πλαίσιο, όσο και σε υποδομές, με σκοπό την ρύθμιση, εύρυθμη λειτουργία και εφαρμογή της ποινικής διαδικασίας, ως επίσης και των επιβαλλόμενων κυρώσεων στους ανήλικους παραβάτες. Στην Κυπριακή έννομη τάξη, δεν υφίσταται ένα πλήρες Νομοθετικό πλαίσιο που αποσκοπεί στην εφαρμογή της δικαιοσύνης για ανήλικα πρόσωπα, όπως ισχύει σε άλλα κράτη της Ευρώπης. Τουναντίον, οι εν λόγω σχετικές Νομοθετικές πρόνοιες βρίσκονται διασκορπισμένες σε διάφορα νομοθετικά κείμενα, που ορισμένες εξ’ αυτών καθίστανται και άνευ αντικειμένου, με τις προβλεπόμενες κατ’ επιβολή ποινές, να ομοιάζουν πολλές φορές μ’ αυτές των ενηλίκων παραβατών.
Πριν από ένα περίπου έτος, την Κυπριακή Κοινωνία συντάραξε η είδηση ενός 13χρονου, που επιτέθηκε στην 9χρονη αδελφή του με μαχαίρι, επιφέροντας το θάνατο της. Έχοντας γνώση των στοιχείων που περιβάλουν την εν λόγω υπόθεση, ουδέποτε υπήρξε προηγουμένως ένδειξη εκδήλωσης παραβατικής συμπεριφοράς εκ μέρους του ανηλίκου, με το συμβάν αυτό να προκύπτει σε πλαίσιο λογομαχίας μεταξύ των δύο παιδιών, εν ώρα απουσίας του πατέρα τους από την οικία. Το συμβάν αυτό, ως αναλύεται εκτενέστερα κατωτέρω, καταμαρτυρά την έλλειψη συστήματος ποινικής δικαιοσύνης για ανήλικα πρόσωπα στην Κύπρο και την επιτακτική ανάγκη θέσπισης του, καθότι, με την ανεπάρκεια του Κράτους, τόσο σε θέματα υποδομών (Δικαστήριο Ανηλίκων, Αναμορφωτικοί χώροι κράτησης) όσο και σε Νομοθετικές πρόνοιες, επιδιώκεται η καταστρατήγηση της Δικαιοσύνης και της ευημερίας και αξιοπρεπής μεταχείρισης ανηλίκων παραβατών. Για μια ακόμη φορά καθίσταται ως πρόσφορη λύση, η αποφυγή λήψης μέτρων, η προώθηση της αδράνεια και η μετατόπιση του βάρους ευθύνης από τους ώμους της Δημοκρατίας.
Η πεπαλαιωμένη Νομοθεσία που ισχύει στην Κύπρο, ήτοι το σύστημα του ποινικά ανεύθυνου για οιοδήποτε αδίκημα διαπράττεται από πρόσωπο κάτω των 14 ετών, το οποίο αποτυπώνεται στις πρόνοιες του Ποινικού Κώδικα (Κεφαλαίου 154) στο άρθρο 14, έρχεται σε ρήξη με τον τρόπο που στην ουσία τυγχάνουν μεταχείρισης τα πρόσωπα αυτά. Το μοναδικό νομοθέτημα στην Δημοκρατία, που αφορά αποκλειστικά ανήλικους παραβάτες και συγκεκριμένα κάτω της ηλικίας των 14 ετών, ως ορίζεται στο άρθρο 2, είναι ο περι Αδικοπραγούντων Ανηλίκων Νόμος (Κεφάλαιο 157), ένας αποικιοκρατικός νόμος, ο οποίος θεσπίστηκε το 1946 και η τελευταία τροποποίηση που επιδέχθηκε ήταν το 1972. Διαβάζοντας το εν λόγω Νομοθέτημα θα καθίσταντο άμεσα αντιληπτά τα κενά του συστήματος δικαιοσύνης αναφορικά με ανήλικα πρόσωπα, καθότι, από το άρθρο 5, γίνεται λόγος για Δικαστήρια Ανηλίκων τα οποία διαφοροποιούνται i) από τους χώρους και το κτήριο του Επαρχιακού Δικαστηρίου, ως επίσης ii) στα ωράρια ή τις ημέρες εκδίκασης και iii) ως προς τα πρόσωπα που δικαιούνται να είναι παρόντες εντός της αίθουσας, προστατεύοντας την ιδιωτική ζωή των ανήλικων.
Εν τη απουσία του εν λόγω εξειδικευμένου Δικαστηρίου Ανηλίκων, οι υποθέσεις ανήλικων παραβατών στην Κύπρο εκδικάζονται από το Επαρχιακό Δικαστήριο ή το Κακουργιοδικείο, αναλόγως της φύσεως και σοβαρότητας του αδικήματος. Επομένως, από την στιγμή που οδηγούμε ανηλίκους σε Ποινικά Δικαστήρια ενηλίκων, δεν μπορούμε να αναμένουμε διαφοροποίηση της φιλοσοφίας του Δικαστηρίου. Ο σκοπός των Ποινικών Δικαστηρίων είναι να αποφανθούν επι της ύπαρξης ενοχής ή όχι και κατ’ επέκταση να επιβάλλουν ποινές. Το σύστημα που προσπαθούμε και μέσω του παρόντος άρθρου να αναδείξουμε ως ορθότερο επι των περιστάσεων αυτών, πολλές φορές παραμένει κλειδωμένο στην ποινική φιλοσοφία, γι’ αυτό αδυνατούμε να λάβουμε άλλα μέτρα προς όφελος των ανήλικων παραβατών.
Αναφορικά με την επιβολή ποινής στους ανήλικους παραβάτες, το εν λόγω Νομοθέτημα στο άρθρο 12 προβλέπει ότι, σε περίπτωση που το Δικαστήριο Ανηλίκων ικανοποιηθεί πώς ανήλικο πρόσωπο είναι ένοχο τότε δύναται να επιβάλει τα εξής: α) απόρριψη της κατηγορίας, β) επιβολή εποπτείας από Κηδεμονικό Λειτουργό, γ) τοποθέτηση του σε αναμορφωτικό σχολείο, δ) καταβολή προστίμου για ζημίες που προκάλεσε και ε) επιβολή ποινής φυλάκισης υπό την επιφύλαξη ως έσχατο μέτρο σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιβληθεί συμμόρφωση του με κάποιον από τους προαναφερόμενους τρόπους.
Με μια γρήγορη ματιά, διαπιστώνεται, τόσο η απουσία εξειδικευμένου Δικαστηρίου Ανηλίκων, όσο και η απουσία αναμορφωτικών σχολείων, για σκοπούς επιβολής ποινής, η οποία θα είχε στόχο να επενεργήσει θετικά επιφέροντας την αναμόρφωση του ανήλικου παραβάτη, πάντοτε υπο το πρίσμα της επανένταξης του στην κοινωνία. Την θέση αυτή ασπάζεται και το Νομοθέτημα περι Παίδων Νόμος (Κεφάλαιο 352), όπου στο άρθρο 64 διαλαμβάνει ότι, σε περίπτωση που το Δικαστήριο ανηλίκων ικανοποιηθεί ότι, το παιδί που έχει ενώπιον του χρήζει φροντίδας και προστασίας, ως ευάλωτη ομάδα προσώπων η οποία χρήζει ανάλογης φροντίδας και προστασίας από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, μπορεί να λάβει, μεταξύ άλλων, μέτρα όπως, για παράδειγμα, να διατάξει την τοποθέτηση του σε αναμορφωτικό σχολείο ή να αναλάβει την ανάληψη της φροντίδας του κάποιο ικανό πρόσωπο ανεξαρτήτως εάν είναι συγγενικό του πρόσωπο ή όχι.
Στην πρόσφατη περίπτωση του 13χρονου, η άμεση ενέργεια της Κυπριακής Δικαιοσύνης ήταν i) ο εγκλεισμός του ανήλικου, μέσω δικαστικού διατάγματος, στο ψυχιατρείο Αθαλάσσας, αιτιολογώντας την κράτηση του στην βιαιότητα της πράξης και τυχόν φόβο επαναδιάπραξης της και ii) η «ψυχρή» θέση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας να διεκδικούν ανάληψη της κηδεμονίας του ανηλίκου, με σκοπό την έκδοση του στην Ρουμανική Κυβέρνηση, για κράτηση του σε Αναμορφωτήριο, καθότι στην Κύπρο λόγω έλλειψης υποδομών δεν καθίστατο εφικτό. Με απλά λόγια, το εν λόγω ανήλικο πρόσωπο ενώ δεν φέρει οποιαδήποτε ψυχιατρικά προβλήματα, ούτε χρήζει ψυχιατρικής νοσηλείας, κρατείται μέσω ανανέωσης δικαστικών διαταγμάτων, εδώ και 1 περίπου χρόνο, σε ψυχιατρικό άσυλο, με απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης και έχοντας, μάλιστα, επαφή με άλλους ενήλικους τρόφιμους, λόγω ανεπάρκειας του Κράτους. Οι εν λόγω ενέργειες της Δημοκρατίας αποτέλεσαν έναυσμα σκέψης και προβληματισμού, πως ένας Νόμος που θεσπίστηκε το 1946, δεν βρίσκει έρεισμα στην πραγματικότητα του 2019, θέτοντας εν συνεχεία το ερώτημα, γιατί ένα Ευρωπαϊκό Κράτος όπως η Κύπρος, ενώ αναγνωρίζει το πρόβλημα έλλειψης υποδομών, ως επίσης και την ανυπαρξία Νομοθετικών προνοιών για ανήλικους παραβάτες, επιδιώκει αποφόρτιση των ευθυνών του μέσω ανορθόδοξης, παράτυπης και συνάμα αντίθετης προσέγγισης, με τις πρόνοιες ενός Κράτους Δικαίου.
Η πρόβλεψη ειδικών εγγυήσεων, που αποσκοπούν στον σεβασμό των δικαιωμάτων των ανήλικων παραβατών, εδράζεται σε πληθώρα Νομοθετικών κειμένων, τόσο σε Ευρωπαϊκό, όσο και σε Διεθνές επίπεδο. Τα εν λόγω Νομοθετήματα κατονομάζονται ως εξής: Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών, UN General Comment N°10, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ευρωπαϊκή Οδηγία 2016/800, Καθοδηγητικές Γραμμές της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη, Νομοθετήματα τα οποία εστιάζουν στην ποινική δικαιοσύνη στον τομέα των ανηλίκων, με αρκετές κοινές κατευθύνσεις, μεταξύ αυτών κατωτέρω ακολουθεί αναφορά στα μεταξύ τους σημαντικά και κοινά σημεία:
- Πάντα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν το υπέρτατο συμφέρον του ανήλικου
- Η Κράτηση τους θεωρείται ως μέτρο έσχατης λύσης, πρέπει να ισχύει για μικρό χρονικό διάστημα και να αντικαθίσταται με εναλλακτικούς τρόπους όπου καθίσταται δυνατό
- Η στέρηση της ελευθερίας γίνεται κάτω από τέτοιες συνθήκες που κατοχυρώνουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ανηλίκων
- Ανήλικοι που στερούνται της ελευθερίας τους πρέπει να βρίσκονται σε διαφορετικό χώρο από ενήλικους τρόφιμους (με μόνη αποδεκτή επιφύλαξη εάν ανήκουν στην ίδια οικογένεια)
- Πρέπει να επιδιώκεται η επανένταξη τους στην κοινωνία μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και να ασκείται έλεγχος κατά πόσο επιδιώκεται αυτός ο σκοπός από ανεξάρτητο σώμα ανα τακτά διαστήματα.
Ο λόγος που είναι επιτακτικές οι ανωτέρω αρχές από αρμόδιους θεσμούς και όργανα, διαφαίνεται και μέσω της Νομολογίας του ΕΔΑΔ, με κύριο σκοπό τον σεβασμό στα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ανήλικων ως ευάλωτης κατηγορίας προσώπων. Στην υπόθεση Blokhin v. Russia (2013), που ανήλικος κατηγορήθηκε για απειλές και εκμετάλλευση κατά 9χρονου, κρίθηκε παραβίαση του άρθρου 3, 5 και 6 της ΕΣΔΑ. Το ανήλικο αυτό πρόσωπο, τέθηκε προσωρινά υπο κράτηση για 30 ημέρες σε ειδικό κέντρο. Κρίθηκε ότι, η απόφαση να τεθεί υπο κράτηση παραβίαζε ουσιώδη και θεμελιακά δικαιώματα καθότι, δεν είχαν ληφθεί σοβαρά υπόψιν όλες οι ειδικές περιστάσεις του ανηλίκου και οι συνθήκες κράτησης του ήταν τέτοιες που δεν βοηθούσαν την κατάσταση του.
Στην αντίπερα όχθη, η Κύπρος μολονότι έχει υιοθετήσει στον υπέρτατο Νόμο, ήτοι στο Σύνταγμα, την υπεροχή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου και έχει θεσπίσει αρμόδια όργανα, ως «ένδειξη συμμόρφωσης», με τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή πρότυπα, στις πλείστες των περιπτώσεων που τυγχάνει να επιβληθεί ποινή φυλάκισης σε ανήλικα πρόσωπα, η κράτηση τους λαμβάνει χώρα στις Κεντρικές Φυλακές όπου κρατούνται και ενήλικες τρόφιμοι, πράγμα που καθιστά αδύνατο να μην επηρεαστούν ή να μην επενεργήσει αρνητικά ως προς την διάπλαση του χαρακτήρα τους, εφόσον ενδέχεται να υιοθετήσουν και να αναπτύξουν άλλες παραβατικές τάσεις ή γνώσεις.
Επι της ουσίας και παρότι δεν επιδεικνύεται συμμόρφωση του Κράτους με τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή πρότυπα, υφίσταται και εθνικός νόμος (Ν.163(Ι)/2005) που προνοεί την ξεχωριστή κράτηση των ανήλικων προσώπων στο άρθρο 20(α), πράγμα που δείχνει αδυναμία των αρμόδιων να ακολουθήσουν Νομοθετικές διατάξεις που το ίδιο το Κράτος έχει θεσπίσει. Η τοποθέτηση του ποινικολόγου Η. Στεφάνου, επι της ομιλίας του το 2010, στο Διεθνές συνέδριο «Ποινικό Δίκαιο και Πρόληψη του Εγκλήματος: Εμπειρίες και Θεωρητικές Προοπτικές» ότι, ο εγκλεισμός ανήλικων ή νεαρών παραβατών στις κεντρικές φυλακές, δεν οδηγεί στην πρόληψη αλλά υποβοηθά και επαυξάνει την εγκληματικότητα, επαληθεύει την σκέψη μου και με βρίσκει καθόλα σύμφωνο.
Η ανωτέρω αναφορά του κ. Η. Στεφάνου για επανάνοιξη ειδικού τμήματος κράτησης ανηλίκων παραπέμπει ίσως στην πιο ορθολογική, ανθρωπιστική και αξιέπαινη κίνηση που σημειώθηκε στα χρονικά της Κύπρου. Κοντά στο μοναστήρι της Παναγίας Αχειροποιήτου, μια αποθήκη χαρουπιών, ενώ προορίζετο για ανέγερση ξενοδοχείου, το 1943 αποτέλεσε την ίδρυση μιας ιδιαίτερης σχολής για παιδιά, ηλικίας από 12 εώς 18 ετών. Η ίδρυση της εν λόγω Σχολής αντικατέστησε τις φυλακές ανηλίκων της Αθαλάσσας, δεν είχε όμως ούτε συρματοπλέγματα, ούτε κελιά, ούτε βαριάνους. Άλλωστε, αρκετά παιδιά που κατέληγαν στο εν λόγω αναμορφωτήριο, δεν είχαν προβεί σε κάποια παράβαση, αλλά είχαν ανάγκη από «φροντίδα και προστασία», σύμφωνα με τις τότε δικαστικές Αρχές. Η φιλοσοφία της εν λόγω σχολής δεν ήταν τιμωρητική. Όταν εισερχόταν ένα νέο παιδί, περνούσε μία περίοδο ενός μήνα προσαρμογής όπου αξιολογούνταν οι ανάγκες του και το οποίο απασχολείτο με αρκετές δραστηριότητες μεταξύ άλλων και το πιο σημαντικό ήταν ενεργό στην εκπαίδευση. Η Σχολή «Λάμπουσα» μετά την Τουρκική εισβολή επαναλειτούργησε στη Λεμεσό το 1980 και εν τέλει αποφασίστηκε να κλείσει οριστικά το 1986. Ο Διευθυντής της σχολής Μιχάλης Κοκκινίδης, ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη του τα εξής «Λειτουργήσαμε ξανά στα Πολεμίδια με την ίδια ονομασία και φιλοσοφία. Με τα παιδιά μετατρέψαμε γρήγορα τον χώρο σε έναν παράδεισο με κήπους. Δυστυχώς, η φιλελεύθερη φιλοσοφία δεν άρεσε σε όλους και εμάς δεν μας ενδιέφερε να έχουμε ένα κλειστό ίδρυμα όπως τις φυλακές. Έτσι η Σχολή έκλεισε».
Το παρόν άρθρο απευθύνεται σε όλους του αρμόδιους φορείς και όργανα της Δημοκρατίας, ως επίσης σε Νομικούς λειτουργούς, οι οποίοι μέσω της ιδιότητας τους πρέπει να συνδράμουν και να μεριμνήσουν, ώστε να παρθούν αποφάσεις και τα πλέον κατάλληλα ή/και εύλογα μέτρα. Πρέπει να γίνονται εισηγήσεις οι οποίες να προάγουν την απρόσκοπτη και ανιδιοτελή υπηρέτηση της Δικαιοσύνης, ως της ευπαίδευτης Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, κας Λήδας Κουρσουμπά, η οποία υπέβαλε τον Ιούνιο 2014, ενώπιον του ΠτΔ και των αρμόδιων Υπουργών, προσχέδιο Νομοσχεδίου με τίτλο «Νόμος που εγκαθιδρύει ένα σύστημα ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά που βρίσκονται σε σύγκρουση με το Νόμο και ρυθμίζει θέματα αναφορικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση της παραβατικότητας των παιδιών στο πλαίσιο του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης», το οποίο δυστυχώς παρέμεινε, ως φαίνεται μέχρι σήμερα, σκονισμένο στα συρτάρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Εν κατακλείδι, επι τη βάσει όλων των ανωτέρω, είθε το παρόν άρθρο να αποτελέσει αφύπνιση συνείδησης και να ιδωθεί ως έκκληση για ενεργό δράση καθότι, είναι άδικο να θυσιάζονται στον βωμό της δικαιοσύνης, ανήλικες ψυχές που ακόμη δεν βίωσαν το τι εστί ζωή, λόγω του ότι κάποιοι νομιμοποίησαν την αδράνεια και θυσιάζουν το κύρος και τον σκοπό της Δικαιοσύνης.
«Για τα παιδιά αυτά, τα οποία απογοητεύουμε δείχνοντας τους το πιο σκληρό μας πρόσωπο ενώ αυτά αδυνατούν να αμυνθούν»
Γεώργιος Ι. Πασιάς,
Δικηγόρος
για Φοίβο, Χρίστο Κληρίδη
& Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.