ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΡ. ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΛΗΡΙΔΗ – ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΝΕΑΡΧΟΥ Κ. ΚΛΗΡΙΔΗ
Τιμούμε σήμερα τα 125 χρόνια από τη γέννηση του Νέαρχου Κωνσταντίνου Κληρίδη. Ο Νέαρχος Κληρίδης γεννήθηκε το 1892, 30 του Γεννάρη. Σύμφωνα με την δική του αυτοβιογραφία, όπως δημοσιεύθηκε από τον ΄Ομιλο Παιδαγωγικών Ερευνών, ο Νέαρχος Κληρίδης φοίτησε στο σχολείο της γενέτειρας του στον Αγρό. Πρωτοπήγε στο σχολείο όταν ήταν 5 ετών. Σύμφωνα με την τότε επικρατούσα παράδοση πρωτοπήγε την Δευτέρα της Καθαράς. Αμέσως ενεπλάκη στο πάλεμμα. ‘Οπως αναφέρει ο ίδιος για να ανακηρυχθεί ένας νικητής «έπρεπε να φάει χώμα η ράχη του νικημένου». Ο ίδιος ήταν νικητής και ο δάσκαλος του κόλλησε το όνομα «Καραϊσκάκης». Όλα τα παιδιά που ήσαν επιμελή στα μαθήματα και νικητές στην πάλη ή στα άλλα αγωνίσματα έπαιρναν το όνομα ενός από τους ήρωες της ελληνικής επανάστασης.
Σε ηλικία οκτώ ετών και δυο μηνών εγκατέλειψε το σχολείο τον μήνα Απρίλιο όταν φοιτούσε στην Δ΄ τάξη. Λόγος ήταν ο αιφνίδιος θάνατος της μητέρας του. Ο πατέρας του έκρινε ότι μπορούσε να αποδώσει κάποια εργασία για να τον ανακουφίζει μαζί με τον μεγαλύτερο του αδελφό που είχε τελειώσει το σχολείο. Είχεν ακόμη τρία μικρότερα αδέλφια. Το μικρότερο ήταν κοριτσάκι και πέθανε τριών ετών από μαρασμό που έχασε την μητέρα του σε δυο μήνες από τον θάνατο της.
Το τελευταίο έτος της φοίτησης του, αναφέρει ο ίδιος, ήταν το 1900. Δάσκαλος ήταν ο Νέαρχος Παπαδόπουλος ο οποίος διορίστηκε από τον παππού του Νέαρχου τον Κλήρο με μισθό 10 λίρες τον χρόνο. Ανέλαβε το 1890 σαν βοηθός του καλογήρου δασκάλου, Ιερομονάχου, ο οποίος φρόντισε να κτιστεί το σχολείο στο περίβολο του μοναστηριού της Παναγίας Αγρού με κατεδάφιση και επέκταση του συνοδικού της Μονής.
Πέντε χρόνια μετά τον θάνατο της μητέρας του έχασε και τον πατέρα του σε ηλικία 13 ετών. Αναγκάστηκε να συνεχίσει την ζωή του με γεωργικές ασχολίες. Ο ίδιος αναφέρει ότι «μπαίνοντας την εφηβική ηλικία, είχα ένα πεσσιμισμό έντονο, τόσον που στα 1909 έφυγα κρυφά από το χωριό και πήγα στην Μονή Μαχαιρά με σκοπό να ζήσω εκεί σαν μοναχός». Τούτο στην ηλικία των 17 ετών. Οι δικοί του ανακάλυψαν το κρησφύγετο του και τον απέσπασαν από την Μονή. Το επόμενο έτος ακούοντας τον τότε Μητροπολίτη Κιτίου Μελέτιο Μεταξάκη να μιλά στους χωριανούς για το Ιεροδιδασκαλείο στη Λάρνακα απεφάσισε να φοιτήσει σε αυτό. Παρουσιάστηκε στον Μητροπολίτη, ο οποίος του ανέφερε ότι έπρεπε να είχε απολυτήριο Δημοτικού. ‘Οπως αναφέρει, ήταν Αύγουστος και δεν απογοητεύτηκε. Τον Σεπτέμβρη του 1910 στην ηλικία των 18 ετών μόλις κτύπησε η καμπάνα την πρώτη μέρα του σχολείου βρέθηκε στην αυλή του και παρά τις αντιρρήσεις των δικών του γράφτηκε στη Στ΄ τάξη. Χαρακτηριστικά αναφέρει «εργάστηκα σκληρά εκείνη την χρονιά για να καλύψω τις ελλείψεις μου».
Περιγράφει και το εξής γεγονός χαρακτηριστικό της εποχής:
Μέσα στον Μάρτιο, λίγες μέρες μετά την Καθαρή Δευτέρα που πήγε στο σχολείο, τους έβγαλε ο δάσκαλος στην αυλή του σχολείου για να τους κάνει αριθμητική στην λιακάδα. Ήταν πολύ συνηθισμένο αυτό στις λιακάδες να γίνεται μάθημα στην αυλή. Σε κάποια φάση ο δάσκαλος τσάκωσε ένα ψύλλο από το πόδι του μέσα από την κάλτσα ,τον έθλιψε και τον σκότωσε. Έβαλε τον σκοτωμένο ψύλλο στην χούφτα του, την άνοιξε μπροστά του και του είπε «φτύσε να τον βαφτίσουμε!». ‘Ηθελε να δει κατά πόσο θα τολμούσε να φτύσει στο χέρι του δασκάλου του. Επειδή ένοιωθε ότι ο δάσκαλος του, του είχε ιδιαίτερη αγάπη έφτυσε οπότε ο δάσκαλος προς έκπληξή του κάλυψε την χούφτα με τα φτύματα και τον ψύλλο με το στόμα του κάτι το οποίο προκάλεσε τα γέλια στα άλλα παιδιά.
Ο Νέαρχος Κληρίδης ποτέ δεν τα έβαζε κάτω. Ήταν επίμονος. Χαρακτηριστική είναι η αλληλογραφία που είχεν προς το τέλος του 1962 με τον Γ. Παπαχαραλάμπους της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών. Ο Νέαρχος Κληρίδης απέστειλε επιστολή στον Γ. Παπαχαραλάμπους στις 9/12/62, εκφράζοντας την λύπη του δια την παράλειψη του ονόματος του ως συνεργάτου του δελτίου της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών. Διερωτήθηκε ενυπογράφως «αν αυτό είναι η ανταμοιβή τόσης πνευματικής εργασίας και οικονομικής ακόμη θυσίας πρέπει να σπάσω την γραφίδα μου και να εγκαταλείψω κάθε πνευματική ενασχόληση διότι μια τοιαύτη παράλειψης αποδεικνύει ότι η παρασχεθείσα συνεργασία, η οποία ενώ απέδωσε μερικάς εκατοντάδας λιρών εις το ταμείο της εταιρείας δεν ήξιζεν όσον εγώ ενόμιζα ότι αξίζει…..»
Ο Γ. Παπαχαραλάμπους διαβίβασε αμέσως την επιστολή του Νέαρχου Κληρίδη στον Πρόεδρο της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών κ. Κωνσταντίνο Σπυριδάκη τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινοτικής Συνελεύσεως Κύπρου ο οποίος απήντησε προς τον Γ. Παπαχαραλάμπους τότε Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας λέγοντας ότι η παρατήρηση του κ. Νέαρχου Κληρίδη του προξένησε πολλή λύπη. Απέδωσε την παράλειψη σε τυχαίο γεγονός οφειλόμενο εις παραδρομή ή τυπογραφικό λάθος και εξέφρασε την εκτίμηση του για την πολύ σημαντική εργασία του Νέαρχου Κληρίδη προς τας κυπρολογικάς ερεύνας. Τελείωνε η επιστολή του λέγοντας «παρακαλώ να δώσετε τας δεούσας εξηγήσεις προς τον Νέαρχο Κληρίδη βάσει των ανωτέρω και να διαβεβαιώσητε τούτον περί της μεγάλης εκτιμήσεως ην τρέφω δια την υπό αυτού αξιολογοτάτη συμβολή εις την κυπρολογική επιστήμη». Τούτο δεν ικανοποίησε τον πείσμωνα Νέαρχο Κληρίδη, ο οποίος με χειρόγραφη επιστολή του 3/1/1963 απήντησε προς τον Γ. Παπαχαραλάμπους «θεωρώ καθήκον μου να ευχαριστήσω τον Κ. Σπυριδάκη δια το περιεχόμενο της επιστολής του προς υμάς το οποίο θεωρώ ως ειλικρινές, και να δηλώσετε ότι ουδέποτε εσκέφτην ότι η παράλειψης του ονόματος μου ως συνεργάτου του δελτίου της εταιρείας Κυπριακών Σπουδών …….. ήτο σκόπιμος. Είμαι όμως βέβαιος ότι η παράλειψης αυτή δεν παύει να είναι παράλειψης όσον τυχαία και να είναι και ως τοιαύτη εκλαμβάνεται υπό των μελών της εταιρείας ……». Είναι αυτό το πείσμα και επιμονή η «πιτσιλίσημη» του Νέαρχου Κληρίδη που απέδωσε καρπούς στη ζωή του. Ευεργέτης της κοινότητας του Αγρού, αλλά και ευεργέτης των κυπριακών σπουδών και των γραμμάτων.
Τιμούμε σήμερα συλλογικά το έργο του και ευελπιστούμε στο Πολιτιστικό ΄Ιδρυμα του Νέαρχου Κληρίδη ότι η διάδοση του έργου του, του χαρακτήρα και του ήθους του, θα αποτελέσουν και θα συνεχίσουν να αποτελούν πρότυπο για τις νεότερες γενιές και φάρο πνευματικών ανθρώπων, καθοδηγητή.
Το «Πολιτιστικό ‘Ιδρυμα Νέαρχος Κ. Κληρίδης» συστάθηκε στις 27/10/15 με διεύθυνση τον Αγρό και με σκοπούς μεταξύ άλλων την προώθηση του πολιτισμού, την παροχή υποτροφιών, προκήρυξη διαγωνισμών, την οργάνωση διαλέξεων, εκθέσεων, εκδηλώσεων και εν γένει την προσφορά στην κοινωνική, οικονομική, πνευματική, επιστημονική και ακαδημαϊκή ζωή της Κύπρου.
Το ‘Ιδρυμα δεν έχει καμία πολιτική ανάμιξη. Τα πρώτα μέλη του τα οποία συνυπέγραψαν και την ιδρυτική πράξη αυτού είναι ο υιός του αείμνηστου Νέαρχου Κληρίδη, Αλέκος Κληρίδης, συνταξιούχος, τα εγγόνια και δισέγγονα του, αλλά και άνθρωποι των γραμμάτων και φίλοι της οικογένειας. Διοικείται από 9μελες Συμβούλιο 5ετούς θητείας. Στην πρώτη εκλογή του Ιδρύματος στις 21/12/15 εξελέγησαν Πρόεδρος Κώστας Κληρίδης, ‘Εντιμος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Αντιπρόεδρος Χρίστος Κληρίδης, Δικηγόρος, Γραμματέας Νέαρχος Κληρίδης, Αρχιτέκτων, Ταμίας Μάριος Κληρίδης, Οικονομολόγος, Νίκος Κληρίδης, Μέλος και ο Αλέκος Κληρίδης γιος του Νέαρχου Κληρίδη, Επίτιμος Πρόεδρος του Ιδρύματος.
Θα ήθελα σαν ‘Ιδρυμα, αλλά και προσωπικά να εκφράσω τις ευχαριστείς μου στον Δρ. Ανδρέα Σοφοκλέους για την διοργάνωση του Συνεδρίου αυτού και την προσφορά του προς το ΄Ιδρυμα, όπως επίσης και όλους τους εισηγητές και ομιλητές, αλλά και εσάς που τιμάτε με την παρουσία σας την εκδήλωση. Ταυτόχρονα ευχαριστώ όλους τους χορηγούς της εκδήλωσης, αλλά και την ΠΟΕΔ η οποία με την σειρά της τιμά σήμερα τον Δάσκαλο και Λαογράφο της Κύπρου, Νέαρχο Κληρίδη.
Σας ευχαριστώ όλους από καρδιάς.
Δρ. Χρίστος Κληρίδης
Αντιπρόεδρος του «Πολιτιστικού Ιδρύματος Νέαρχος Κ. Κληρίδης»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|