Η Πολιτική Ηγεσία και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχουν δεχθεί την αρχή της εκ Περιτροπής Προεδρίας.
Για το θέμα αυτό βεβαίως δεν ρωτήθηκε ο Κυπριακός Λαός.
Όταν ο Γλαύκος Κληρίδης τότε Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού λίγα χρόνια μετά την εισβολή μίλησε για Διζωνική Ομοσπονδία, τούτο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Παρομοίως όταν μίλησε για τη «νομιμοποίηση» κάποιου αριθμού λαθρομεταναστών εννοώντας τους εποίκους και παρομοίως όταν διαπραγματεύτηκε την εκ Περιτροπής Προεδρία.
Όλοι αντέδρασαν.
Τώρα φαίνεται ότι το θέμα «έπεσε στα μαλακά». Προερχόμενο από Προεδρικά χείλη.
Διερωτάται κανείς όμως γιατί για ένα τόσο σοβαρό θέμα εκ προοιμίου και πάλι «παραδοθήκαμε» μονομερώς και χωρίς ανταλλάγματα πριν καν την έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Επαναλαμβάνεται στο Κυπριακό αυτό που γίνεται εδώ και χρόνια. Χωρίς διαπραγμάτευση δίδουμε και δεν παίρνουμε. Διαπραγματευόμαστε μεταξύ μας.
Βασική αρχή της Δικοινοτικής Ομοσπονδίας όπως καλλιεργήθηκε με την αποδοχή της από το 1977 και έπειτα, ήταν ότι θα είχαμε ισχυρή Κεντρική Κυβέρνηση έτσι που θα συγκρατούσε τις φυγόκεντρες δυνάμεις του νέου Ομοσπονδιακού Συντάγματος, δύο Κοινοτήτων.
Σήμερα 30 και πλέον χρόνια μετά, η Πολιτική Ηγεσία το «χώνεψε», ότι δηλαδή κάθε άλλο παρά ισχυρή Κυβέρνηση θα έχουμε.
Σε ενιαία κράτη πρόεδροι για να μπορέσουν να χειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα προέβησαν σε ριζοσπαστικές αλλαγές του Συντάγματος έτσι που να παρέχεται όλη η απαραίτητη εξουσία στον Πρόεδρο να μπορεί να διοικεί και να είναι αποτελεσματικός. Βλέπε π.χ. την Γκωλική 5η Δημοκρατία και το νέο Σύνταγμα που πέρασε ο Ντε Γκωλ στα μέτρα του, μετά την απόπειρα σε βάρος του, δολοφονίας, λόγω του προβλήματος, τότε της Αλγερίας. Σχετική είναι και η τροποποίηση του Συντάγματος της μεταπολίτευσης της Ελλάδας μετά το 1974 και οι εξουσίες που ζήτησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Στα Ομοσπονδιακά συστήματα όπως των Ηνωμένων Πολιτειών ο Πρόεδρος εξακολουθεί να έχει συγκεντρωμένες πολλές εξουσίες όπως και η Καγκελαρία στη Γερμανία.
Είναι τουλάχιστον αμφίβολο κατά πόσον η εκ Περιτροπής Προεδρία 5 ετών με «ανταλλαγή» της Προεδρίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων Προέδρων θα παρέχει τη δυνατότητα στον Πρόεδρο να ασκεί αποτελεσματική εξουσία και να αποτελεί τροχοπέδη στις φυγόκεντρες δυνάμεις διζωνικού δικοινοτικού Συντάγματος όπου οι δύο Πολιτείες θα είναι ουσιαστικά κυρίαρχες και θα αποτελούν τον απόλυτο ρυθμιστή των θεμάτων.
Αποτελεσματική διακυβέρνηση και εκ περιτροπής προεδρία δεν συνάδουν αλλά μάλλον συνιστούν συνταγή αποτυχίας και διάλυσης.
Μπορεί εύκολα κανείς να φανταστεί τον Ελληνοκύπριο Πρόεδρο να στηρίζει την μη αναγνώριση του Κόσσοβο, την αυτονομία του Κουρδιστάν, την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, εάν υπάρχει τελικά στην κυπριακή οικονομική ζώνη κατά αποκλειστικότητα και προς όφελος της Κύπρου, την ενδυνάμωση των ρωσοκυπριακών σχέσεων και πολύ εύκολα μπορεί να φανταστεί ένας τον Τουρκοκύπριο Πρόεδρο να υποστηρίζει ακριβώς τα αντίθετα.
Ο θυμός και η απογοήτευση που θα αισθανθεί ο Ελληνοκύπριος μέσα σε αυτό το αλαλούμ θα επιτείνει την ακυβερνησία αλλά και το αίσθημα απογοήτευσης και οργής με απρόβλεπτες αντιδράσεις ή στην καλυτέρα των περιπτώσεων την πλήρη αδιαφορία, με αποτέλεσμα χωρίς αμφιβολία την αναβάθμιση των δύο «συνιστώντων κρατών» τα οποία θα αναδειχθούν στην πράξη σαν οι δύο κεφαλές του Δικέφαλου Κράτους της Ομόσπονδης Διζωνικής Δικοινοτικής Πολιτείας.
Αυτό αναπόδραστα θα έχει και επιπτώσεις προς τον έξω κόσμο που υποχρεωτικά θα ερμηνεύει την ακυβερνησία και το αλαλούμ και διγλωσσία σαν συνταγή αποδοχής διεθνώς για τα πλείστα θέματα δύο πλέον κυπριακών θέσεων των δύο κρατών. Είναι ορατός ο κίνδυνος ο έξω κόσμος να ακούει τις δύο φωνές των δύο Συνιστώντων Κρατών και στην ουσία των δύο κυβερνήσεων.
΄Ηταν λάθος να γίνει δεκτή η εκ περιτροπής προεδρία από την πολιτική ηγεσία ερήμην του κυπριακού λαού και χωρίς προβληματισμό μέσα από την στοιχειώδη απαραίτητη συζήτηση. Προφανώς το «Ανανικό Κεκτημένο» το κουβαλούμεν υπό μάλης.
Πολύ φοβούμαι ότι σε συνδυασμό με το θέμα των εποίκων και με δυσεπίλυτο το θέμα των εγγυήσεων του περιουσιακού και της επιστροφής οι πιθανότητες να γίνει δεκτό ένα νέο τέτοιο μόρφωμα σε δημοψήφισμα είναι πολύ περιορισμένες και τούτο επειδή μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν έπεισε ότι επιθυμεί μόνιμη λύση του κυπριακού αλλά ακόμη ένα σταθμό στην πορεία της δημιουργίας δύο κρατών σε μόνιμη βάση στην Κύπρο.
Η Κύπρος στο νότιο υπογάστριο της θεωρείται ζωτικής σημασίας για τους Τούρκους κυβερνώντες, όποιοι και να είναι διαχρονικά.
Δρ Χρίστος Κληρίδης