Πάγια θέση των Νέων Οριζόντων είναι ότι πρέπει επιτέλους η Κυπριακή Κυβέρνηση να εγείρει το θέμα των Βάσεων και σαν πολιτικό και σαν νομικό θέμα. Οι Βάσεις αποτελούν αποικιακό κατάλοιπο, είτε ήσαν είτε κατέστησαν παράνομες και πρέπει να υποβληθεί αίτημα μας για την απομάκρυνση τους σε τακτό χρονικό διάστημα.
Είναι μύθος ότι αν δημιουργηθεί τέτοιο «μέτωπο» αυτό θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο Κυπριακό.
Εάν υπήρχε κάποια βάση στο επιχείρημα αυτό πριν την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τούτο έπαυσε να ισχύει εφόσον στην πραγματικότητα μετά την ένταξη μας το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη και τους εταίρους και για το θέμα των Βάσεων.
Χρειάζεται ενημέρωση της κοινής γνώμης αλλά και των υπολοίπων 23 Κυβερνήσεων για τον ρόλο των Βάσεων στην εξέλιξη του Κυπριακού και πως αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο των διχοτομικών σχεδίων του Ηνωμένου Βασιλείου/Σχεδίου Ανάν.
Διχοτομική Πολιτική Ηνωμένου Βασιλείου
Το Κυπριακό είναι προϊόν της αγγλικής πολιτικής και διπλωματίας που στόχο είχε την διατήρηση των Βάσεων στην Κύπρο.
Έχουν δημοσιευτεί από καιρού εις καιρόν διάφορα έγγραφα που αφορούν την πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου για τις Βάσεις που αποδεικνύουν την συνδρομή των Βάσεων στην δεινή κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει σήμερα.
Αναβάθμιση βάσει του Σχεδίου Ανάν
Είναι γνωστό ότι δια του Σχεδίου Ανάν επιχειρήθηκε η αναβάθμιση ουσιαστικά των Βάσεων. Το Σχέδιο Ανάν 5, έκανε πρόνοια για την εν μέρη αποχώρηση των Βρετανών από την Κύπρο. Επιπρόσθετα τα άρθρα 2 και 3 του παραρτήματος ΙΙ Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στην Συνθήκη Εγκαθίδρυσης, προνοούν ότι η Κύπρος θα αναλάμβανε όλες τις διεθνείς και νομικές υποχρεώσεις και ευθύνες του Ηνωμένου Βασιλείου, σε σχέση με τις περιοχές του Ακρωτηρίου και της Δεκέλειας, από όπου θα αποχωρούσαν, δηλαδή είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, οι Βρετανοί θα εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα τους στην Κύπρο και εμείς θα πληρώναμε τα σπασμένα.
Εις το άρθρο 5 (1) γίνεται πρόνοια ότι η Κύπρος δεν θα διεκδικήσει μέρος των χωρικών υδάτων, τα οποία βρίσκονται μεταξύ των γραμμών που θα καθορισθούν σε έκθεση την οποία θα ετοιμάσει εμπειρογνώμονας του Ηνωμένου Βασιλείου σύμφωνα με το Άρθρο 5 (2).
Σύμφωνα με το Άρθρο 5 (3) το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να έχει πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση για οποιοδήποτε σκοπό στα ύδατα αυτά. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται μόνο για καθορισμό χωρικών υδάτων, αλλά και για υφαλοκρηπίδα και για την οικονομική ζώνη εντός των γραμμών που θα καθόριζε ο εμπειρογνώμονας του Ηνωμένου Βασιλείου με αποκλειστική δικαιοδοσία που θα είχε η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πρόκειται για μια ουσιαστική επέκταση των δικαιωμάτων των Βρετανικών Βάσεων στην υφαλοκρηπίδα και οικονομική ζώνη σε χώρο που η ίδια η Βρετανία όσον αφορά την έκταση της ζώνης, αυτής διατηρούσε το αποκλειστικό δικαίωμα καθορισμού
Τέλος, να σημειώσω ότι με βάση το Άρθρο 8 οποιαδήποτε διαφορά στην εφαρμογή του Πρωτοκόλλου δεν παραπέμπεται σε Διεθνές Δικαστήριο ή διαιτησία αλλά θα επιλύεται με διαβούλευση μεταξύ των μελών, δηλαδή Ηνωμένου Βασιλείου, της Δημοκρατίας της Τουρκίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας.!!
Πρόκειται για πρόνοιες που μόνο υποτελείς και εθελόβουλοι ιθαγενείς αποικιών θα μπορούσαν να δεχθούν.
Αποικία
Είναι γνωστό ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί τις Βάσεις Ακρωτηρίου και Δεκέλειας σαν κυρίαρχες.
Σύμφωνα με το σχετικό απόσπασμα των Halsbury’s Laws of England, Commonwealth τέταρτη έκδοση, τόμος 6 , παράγραφος 1107 η Αγγλική Συνταγματική θεωρία είναι της άποψης ότι οι περιοχές των Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας συμπεριλαμβάνουν τα μέρη αποικίας Κύπρου που δεν εγκαθίδρυσαν με τον Περί Κύπρου Νόμο της Αγγλίας το 1960 την ανεξάρτητη και κυρίαρχη Δημοκρατία της Κύπρου.
Τα μέρη αυτά σύμφωνα πάντοτε με την Αγγλική Συνταγματική θεωρία και Νόμου «παραμένουν εντός της κυριαρχίας και δικαιοδοσίας της Αυτού Μεγαλειότητος. Κατά συνέπεια θεωρούνται σαν συνιστόντα αποικία που απεκτήθη με κατάκτηση ή παραχώρηση από τις 05/11/1914.
Είναι για αυτό το λόγο που είχα αρθρογραφήσει στο παρελθόν ότι εφόσον έτσι θεωρεί το Ηνωμένο Βασίλειο τις Βάσεις τότε σαν αποικιακό κατάλοιπο θα πρέπει να καταγγελθεί και να ζητηθεί παραπομπή πλέον της διαφοράς στο Δικαστήριο της Χάγης και να εμμένουμε στην σύνταξη συνυποσχετικού εάν αυτό χρειάζεται.
Στο βαθμό που οι Βάσεις αποτελούν αποικιακό κατάλοιπο, τούτο αντίκεινται προς το σύγχρονο Διεθνές Δίκαιο και σχετικά Ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών με τα οποία κάθε μορφής αποιοκρατίας θεωρείται αντίθετη προς τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, (Άρθρο 76), και την λαϊκή κυριαρχία αλλά και ισοτιμία μεταξύ κρατών μελών του Οργανισμού
Διαζευκτικά, έγκυροι νομικοί και διεθνολόγοι υποστηρίζουν ότι η έννοια της «κυριαρχίας» στην οποία γίνεται αναφορά στις Συνθήκες Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα πρέπει να αναγινώσκεται κάτω από το φως του σύγχρονου Διεθνούς Δικαίου. Η ορθή ερμηνεία της φράσης είναι ότι συνιστά παραχώρηση εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας χρήσης και κατοχής των Βάσεων για στρατιωτικούς και μόνους σκοπούς.
Ευρωπαϊκή Ένωση - Πολιτική Πτυχή
Οι Νέοι Ορίζοντες προειδοποίησαν στις 18/02/2001 με σχετικό δημοσίεύμα τους ότι υπήρχε ο κίνδυνος με την Προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση η άποψη του Ηνωμένου Βασιλείου να καταστεί μέρος του Κοινοτικού Κεκτημένου στις 15 και στις συνέχεια 25 χώρες μετά την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με βάση τη Συνθήκη Προσχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) του 1972, Άρθρο 26 (3), συμφωνήθηκε μεταξύ Η.Β και των υπολοίπων μελών της ΕΟΚ ότι «η Συνθήκη Προσχώρησης δεν εφαρμόζεται στις περιοχές των Κυρίαρχων Βάσεων, Η.Β στην Κύπρο».
Η εξαίρεση των Βάσεων από τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργεί πολιτικά και πρακτικά προβλήματα επίσης δημιουργεί κατηγορίες κυπρίων πολιτών δεύτερης κατηγορίας, εφόσον αυτοί οι οποίοι θα διαμένουν στις Βάσεις δεν θεωρούνται κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να θέσει αυτό το θέμα επιτακτικά τόσο στην Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και στην Ευρώπη και να επικαλεστεί ακριβώς στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο για επανατοποθέτηση του όλου θέματος και στην συνέχεια κατ’ ελάχιστο, να ζητήσει την συμπερίληψη ρητής επιφύλαξης για το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να τερματίσει το καθεστώς αυτό των Βάσεων όποτε επιθυμεί.
Τέλος από πολιτικής σκοπιάς η αμφισβήτηση του καθεστώτος των Βάσεων θα υποχρέωνε το Ηνωμένο Βασίλειο να εγκαταλείψει τα διχοτομικά του σχέδια και θα αντιλαμβανόταν ότι αργά η γρήγορα μόνο σε συνεργασία με την Κυπριακή Κυβέρνηση θα μπορούσε μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσει τα ευρύτερα ευρωπαϊκά συμφέροντα σε αυτή την περιοχή της νότιο-ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου.
Τουλάχιστον μόνο και που θα εγερθεί το θέμα τούτο θα υποχρεώσει του Βρετανούς να είναι τουλάχιστον λιγότερο διεκδικητικοί και προαγωγοί των τουρκικών θέσεων όπως για το απευθείας εμπόριο και την επαναφορά του Σχεδίου Ανάν. Εάν καταστήσουμε σαφές ότι τα διάφορα πρωτόκολλα του Σχεδίου Ανάν 5 για τις Βάσεις, σε καμία περίπτωση και ποτέ δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά, τότε θα υπάρξει κατά την γνώμη μου και αλλαγή των Βρετανικών θέσεων προς το καλλίτερο.
Δρ. Χρίστος Κληρίδης
Βουλευτής ΝΕ.Ο
8/03/2005