Σύμφωνα με το άρθρο 6 της Συνθήκης της Λισαβόνας όπως υιοθετήθηκε, η Ενωση αναγνωρίζει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις αρχές που περιέχονται στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης της 7.12.2000 όπως προσαρμόστηκε στις 12.12.2007 στο Στρασβούργο ο οποίος έχει το ίδιο νομικό εύρος με τις Συνθήκες. Περαιτέρω η Ενωση προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.
Τα θεμελιώδη δικαιώματα όπως κατοχυρώνονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση και όπως απορρέουν από τις κοινές παραδόσεις των Κρατών Μελών αποτελούν μέρος των γενικών αρχών του Δικαίου της Ενωσης.
Στην απόφαση Hauer v Land Rheinland-Pfalz (1979) ECR 3727 το ΔΕΚ απεφάσισε ότι το δικαίωμα στην περιουσία είναι εγγυημένο από την Κοινοτική Έννομη Τάξη σύμφωνα με την ιδέα κοινή στα συντάγματα των Κρατών Μελών όπως αντανακλάται και στο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.
Στην υπόθεση Wachauf v Germany (1989) ECR 2609, το ΔΕΚ απεφάσισε ότι περιορισμοί είναι δυνατόν να επιβληθούν στα περιουσιακά δικαιώματα νοουμένου ότι εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον το οποίο προωθείται από την Κοινότητα και δεν αποτελούν σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό δυσανάλογη ή ανυπόφορη επέμβαση η οποία καταστρατηγεί την ουσία των περιουσιακών δικαιωμάτων.
Είναι γνωστό ότι με βάση το Άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης όπως ερμηνεύθηκε από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο η στέρηση περιουσιακού δικαιώματος που καταργεί ουσιαστικά το δικαίωμα δεν είναι δυνατόν να επιβληθεί παρά μόνο σύμφωνα με το δημόσιο συμφέρον δυνάμει νόμου και σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου για τους αλλοδαπούς. Πάντοτε με την προϋπόθεση ότι στο ισοζύγιο της δικαιοσύνης μπαίνει το γενικό συμφέρον της κοινότητας (Community) και η προστασία του Ατομικού Δικαιώματος με αποτέλεσμα η ζυγαριά να είναι υπέρ του γενικού συμφέροντος της κοινότητας.
Σύμφωνα με το Άρθρο 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεσμεύει τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή και το Eurogroup και Συμβούλιο, κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα να είναι κύριος των νομίμως κτηθέντων αγαθών του. Κανείς δεν μπορεί να στερείται της ιδιοκτησίας του παρά μόνο για λόγους δημόσιας ωφέλειας δυνάμει νόμου και έναντι δίκαιης και έγκυρης αποζημίωσης για την απώλειά της.
Είναι ξεκάθαρο ότι το κούρεμα τραπεζικών καταθέσεων Κυπρίων και αλλοδαπών, το οποίο δυστυχώς το Eurogroup επαπειλεί, θα προσκρούσει στις πιο πάνω πρόνοιες. Και αν ακόμα υιοθετηθεί στο πλαίσιο συμφωνίας με την κυπριακή κυβέρνηση υπό τη μορφή είτε απόφασης του Συμβουλίου είτε ακόμα και υπό τη μορφή Κανονισμού του Συμβουλίου, οπότε θα είναι δεσμευτική στην κυπριακή έννομη τάξη δυνάμει της 5ης τροποποίησης του συντάγματος, δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο και πιθανόν και στο ΔΕΚ, θα έχουν επηρεαζόμενοι οι οποίοι θα επικαλεστούν τις πιο πάνω πρόνοιες.
Δεν μπορεί να υπάρξει η στέρηση διά του κουρέματος του περιουσιακού δικαιώματος χωρίς αποζημίωση από το κράτος, κάτι το οποίο σημαίνει ότι καθιστά το κούρεμα χωρίς νόημα και επιπρόσθετα δεν θα είναι προς το δημόσιο συμφέρον κούρεμα σε χώρα η οικονομία της οποίας βασίζεται στην προσέλκυση ξένων καταθέσεων και επενδύσεων, οι οποίες με το κούρεμα θα εξαφανιστούν διά παντός από την Κύπρο με καταστροφικές συνέπειες.
Ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι στο ισοζύγιο του συμφέροντος της ευρύτερης κοινότητας έναντι του ατομικού περιουσιακού δικαιώματος υπερισχύει το συμφέρον της κοινότητας με δεδομένο ότι το συμφέρον της κοινότητας υπαγορεύει την προστασία των καταθέσεων σαν κόρη οφθαλμού ενόψει των ιδιαιτεροτήτων της κυπριακής οικονομίας.
* Δικηγόρος/Νομικός