Δρ. Χρίστος Κληρίδης
Η 20η Ιουνίου καθιερώθηκε σαν η Παγκόσμια Μέρα Προσφύγων. Τριάντα-τρία χρόνια μετά την Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο δυστυχώς δεν καταφέραμε σαν Κυπριακή Δημοκρατία να επιλύσουμε το «προσφυγικό» στην Κύπρο, ή ακόμη και να αποδώσουμε επαρκή κάλυψη στις ανάγκες των προσφύγων. Είναι ξεκάθαρο από οικονομικές μελέτες ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει καλύψει μόνον ένα μέρος των «οριστικών ζημιών» της Προσφυγιάς, και σίγουρα θα έπρεπε επιπρόσθετα να ζητήσουμε από την Τουρκία να καταβάλει και εξοφλήσει όλο τον λογαριασμό ο οποίος για τις οριστικές απώλειες υπολογίζεται σε ποσά πέραν των 10 δισεκατομμυρίων λιρών Κύπρου μέχρι σήμερα. Ελπίζουμε ότι ενώπιον της εξ Υπουργών Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης θα στοιχειοθετηθεί επαρκώς ο λογαριασμός αυτός και θα διεκδικηθεί σε βάρος της Τουρκίας για ικανοποίηση της απόφασης στην Τέταρτη Διακρατικής Προσφυγή Κύπρου ν. Τουρκία, 10/05/2001. Με την ευκαιρία της επετείου της Παγκόσμιας Μέρας Προσφύγων, θα ήταν χρήσιμο να υπενθυμίσουμε ότι σε τέσσερις βασικούς τομείς κατά το Διεθνές Δίκαιο στην ευρύτερη έννοια του η κατοχύρωση των Προσφύγων βρίσκεται σε καλύτερο δρόμο από ότι ήταν το 1974 για τους εξής λόγους:
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Η γένεση και λειτουργία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου παρέχει κατά τη γνώμη μας τη δυνατότητα καταγγελίας στον Εισαγγελέα του για συνεχιζόμενες παραβιάσεις, όπως εγκλήματα πολέμου και κατά της ανθρωπότητας από Τούρκους στρατηλάτες και πολιτικούς. Τα εγκλήματα αυτά είναι συνεχιζόμενα, ιδιαίτερα αυτά του σφετερισμού και καταστροφής των Ελληνοκυπριακών περιουσιών και εποικισμού και διαπράττονται στην Κύπρο η οποία έχει επικυρώσει το Καταστατικό του Δικαστηρίου. Συνεπώς υπάρχει κατά τη γνώμη μας δικαιοδοσία εκδίκασης τους.
ΑΡΧΕΣ «PINEIRO»
Το 2005 υιοθετήθηκαν οι Aρχές για την Aποκατάσταση Περιουσιών και Στέγαση Προσφύγων και Εκτοπισμένων από τον ίδιο τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες είναι γνωστές σαν αρχές Pineiro. Οι Αρχές αυτές κατά πάσα πιθανότητα δυνατό να θεωρηθούν σαν γενικές Αρχές του Διεθνούς Δικαίου οι οποίες είναι απόλυτα Δεσμευτικές. Εν πάση περιπτώσει σίγουρα είναι δεσμευτικές για τη Γενική Συνέλευση και το Συμβούλιο Ασφαλείας και καλό θα ήταν να υιοθετηθούν από το Εθνικό Συμβούλιο και τη Βουλή σαν Αρχές λύσης και του Κυπριακού Προβλήματος. Με βάση τις Αρχές αυτές τα Κράτη έχουν καθήκον να διασφαλίσουν το Δικαίωμα Αποκατάστασης της Στέγης και της Περιουσίας σαν βασικό Θεμελιώδες Ανθρώπινο Δικαίωμα παράλληλα με το δικαίωμα εθελοντικής επιστροφής σε συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας. Πιστεύουμε ότι στις Αρχές αυτές περικλείεται και η λύση του Κυπριακού Προβλήματος. Οι Αρχές διεμβολίζουν διχοτομικές ρατσιστικές λύσεις όπως επίσης και το εθνικό και περιουσιακό ξεκαθάρισμα.
ΜΗ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΕΚΤΟΠΙΣΜΕΝΟΥΣ, ΟΗΕ.
Πρόσφατα έχουν επίσης υιοθετηθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και οι μη δεσμευτικές καθοδηγητικές Αρχές για τους Εκτοπισμένους, μέσα στις οποίες καθορίζονται οι υποχρεώσεις τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι των Εκτοπισμένων μέσα στην ίδια τη χώρα τους αλλά και άλλων Διεθνών Οργανισμών και Κρατών. Τη σήμερον ημέρα υπολογίζεται ότι οι Πρόσφυγες που έχουν προσφύγει σε άλλη από τη δική τους χώρα ανέρχονται σε 12.5 περίπου εκατομμύρια και άλλα 25 εκατομμύρια είναι οι Εκτοπισμένοι διωκόμενοι μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Οι μη δεσμευτικές καθοδηγητικές Αρχές, καταργούν αποκηρύσσουν αλλά και εντέλλουν τη Διεθνή Κοινότητα και όλες τις χώρες να σταματήσουν και αποτρέψουν το φαινόμενο των Εκτοπισμένων. Είναι αναμενόμενο ότι πολύ σύντομα οι μη δεσμευτικές Καθοδηγητικές Αρχές θα καταστούν και αυτές μέρος του Διεθνούς Δικαίου.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Η Κύπρος σαν πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεκδικεί την αναγνώριση των Δικαστικών αποφάσεων της στις υπόλοιπες 27 χώρες, με την υπόθεση Αποστολίδη ν. ΄Οραμς. Ευελπιστούμε ότι το θέμα θα ξεκαθαρίσει ενώπιον του ΔΕΚ στο Λουξεμβούργο. Προσδοκούμε επίσης ότι θα ενισχυθεί ο θεσμός παρά τις δυσκολίες του Ευρωπαϊκού Εντάλματος σύλληψης και ότι θα εφαρμοστεί η Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην Τέταρτη διακρατική με τη διεκδίκηση μεταξύ άλλων 10 δισεκατομμυρίων Λιρών υπό μορφή αποζημιώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επωμισθεί το κόστος της Προσφυγιάς ή τουλάχιστο ένα σημαντικό μέρος αυτής και οφείλει το υπόλοιπο. Ο θύτης με Δικαστική Απόφαση, δηλαδή η Τουρκία οφείλει να αποζημιώσει το θύμα δηλαδή την Κυπριακή Δημοκρατία. Το δικαίωμα της ατομικής προσφυγής κατά το πρότυπο της Τιτίνας Λοϊζίδου πρέπει να κατοχυρωθεί με ανατροπή των αρνητικών στοιχείων της Απόφασης Ξενίδη Αρέστη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Σήμερα οι πρόσφυγες αναμφίβολα διαθέτουν έναν ενισχυμένο οπλοστάσιο σε σύγκριση με το 1974. Η απογοήτευση των 33 χρόνων στην Προσφυγιά δεν θα πρέπει να μας αποθαρρύνει στο να ενισχύσουμε τη διεκδικητικότητα μας, αλά αντίθετα έχουμε καλύτερες δυνατότητες σήμερα με το ενισχυμένο αυτό οπλοστάσιο να διεκδικήσουμε με πιο αποτελεσματικό τρόπο το Δικαίωμα Επιστροφής, αποζημίωσης, αποκατάστασης και κατάργησης του Εκτοπισμού. Αργά ή γρήγορα η Τουρκία και οι σύμμαχοι της θα αντιληφθούν ότι η μη λύση του Κυπριακού δεν είναι λύση.
Λευκωσία, 22 Ιουνίου 2007.